Buitenland
VPRO

Rutte werkt aan band met Suriname. Heeft dat zin zolang er staatsgeheimen bestaan?

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Rutte werkt aan band met Suriname. Heeft dat zin zolang er staatsgeheimen bestaan?

Premier Mark Rutte en minister Liesje Schreinemacher zijn in Suriname voor een tweedaags bezoek. Voor het eerst in veertien jaar tijd komt er weer een Nederlandse regeringsleider in de voormalige kolonie. Onder de regeerperiode van de vorige Surinaamse president Desi Bouterse was de relatie tussen de landen uiterst moeizaam. Nu lijken beide landen een nieuw begin te willen maken. Maar kan dat, terwijl er nog zoveel schaduwen uit het verleden zijn? Filmmaker Ananta Khemradj vertelt erover in Bureau Buitenland.

Vooral gezwegen

"Hoe heb ik me te verhouden tot Nederland, mag ik er kritisch over zijn?" Toen de in Nederland geboren Khemradj opgroeide in Suriname kwam ze er steeds meer achter hoe weinig ze weet over het verleden tussen de twee landen van wie zij naar eigen zeggen ‘een product’ is geworden.

Toen ze zich ging verdiepen in de koloniale geschiedenis en in de periode na de onafhankelijkheid van Suriname (1975), ontdekte de filmmaker dat er vooral over wordt gezwegen. In Suriname én in Nederland. Denk aan de coup die in 1980 is gepleegd onder de leiding van Desi Bouterse en de Decembermoorden (1982). Er bestaan al jaren vragen over, zoals welke rol Nederland speelde in de coup. Maar antwoorden blijven tot nu toe uit.

Quote

Het wordt tijd dat we de confrontatie aangaan omdat mijn generatie er last van heeft.

Ananta Khemradj

Beste meneer Bouterse

In haar nieuwe film Beste meneer Bouterse reist ze naar Suriname en opent ze het gesprek met generatiegenoten en politici, onder wie president Santokhi, over de beladen geschiedenis met Nederland. Een geschiedenis die verscheurdheid veroorzaakt, waar ook zij als jonge Surinamer last van heeft.

"Het wordt tijd dat er een oprecht gesprek op gang komt. Wat ik van Bouterse wil is dat hij eerlijk gaat zeggen wat er zich heeft afgespeeld in de periode van de Decembermoorden, en vooral ook erkenning van fouten die gemaakt zijn. Niet vanuit politieke kleur of rassen. Het wordt tijd dat we de confrontatie aangaan omdat mijn generatie er last van heeft."

Toegang tot eigen geschiedenis

Die vraag of er helderheid kan worden geschetst over de geschiedenis is gericht aan Bouterse, maar eigenlijk stelt ze die ook aan Rutte. In Nederland zouden documenten liggen die meer duidelijk moeten maken over welke rol de Nederlandse militaire missie had in Suriname tijdens de coup (1982). Maar die mogen pas in 2060 worden vrijgegeven. "Als Rutte naar Suriname gaat en we willen een gelijkwaardige relatie opbouwen – hoe kan het dan dat we nu in 2022 te maken hebben met een oud-kolonisator die bepaalt wanneer wij toegang krijgen tot onze geschiedenis?" vraagt Khemradj zich af.

"Dan praat je niet over een gelijkwaardige relatie. Wil je dat, dan verwacht ik van Nederland ook die erkenning en dat het oprecht gaat kijken naar welke rol Nederland heeft gespeeld in die geschiedenis. Niet alleen in de Decembermoorden, maar breder in de geschiedenis met Suriname. Dan kunnen we een gezamenlijke toekomst ingaan. Maar die begint hier: geef ons toegang tot onze geschiedenis."

vpro bb 1209 suriname goed

Bureau Buitenland

Bureau Buitenland: internationaal nieuws, reportages en geopolitiek. Met achtergronden en opmerkelijke verhalen uit het buitenland. Dagelijks te horen tussen 13:30 en 14:00 uur, of terug te luisteren als podcast.

Ster advertentie
Ster advertentie