China het nieuwe Rusland? 'Hier moeten we tegen optreden'

Donderdag praat het Europees parlement over beïnvloeding van een EU-rapport over desinformatie en nepnieuws vanuit China, na berichtgeving van onder meer The New York Times en The Financial Times.

Het rapport zou zijn aangepast onder druk van China. De Europese Commissie ontkent dat, maar VVD-Europarlementariër Bart Groothuis wil tekst en uitleg van EU-buitenlandcoördinator Josep Borell.

Volstrekte helderheid

"Er moet volstrekte helderheid komen. Borell moet geen grijs gebied meer laten ontstaan. Hij moet steun uitspreken voor een onafhankelijke analyse; het bureau dat dit (desinformatie van andere staten, red.) analyseert moet volstrekt onafhankelijk zijn. Ik heb zelf bij Defensie gewerkt, en je moet gewoon de waarheid kunnen zeggen. Ook als het even lastig wordt."

Op drie punten gewijzigd

Volgens Groothuis zijn er in het rapport 'mogelijk echt dingen aangepast', zei hij in 1 op 1: "Ik denk dat het waarschijnlijk is dat China druk heeft uitgeoefend. Dat is al jaren de modus operandi. In de oorspronkelijke versie stonden drie dingen die niet in de uiteindelijke versie terecht zijn gekomen. Een regen aan twitterberichten in Servië waaruit naar voren kwam dat de Chinezen geweldig zijn en Europa ze in de steek laat, terwijl het tegenovergestelde waar is. Ten tweede een soort 'fittie' met desinformatie met als doel Franse besluitvorming te beïnvloeden. En de toon is gematigd."

China wil dominant zijn

Welk belang China heeft om de Europese Commissie onder druk te zetten? "Ze hebben er een hekel aan om negatief in het nieuws te komen. Achter de schermen druk zetten, dat doen ze al jaren. Ze hebben een langetermijnplan en dat is: we nemen het weer over. In 2049 willen ze politiek, economisch, militair en technologisch dominant zijn. Daarvoor hebben ze een bepaalde strategie."

Onderdeel daarvan is behalve propaganda ook desinformatie en nepnieuws. "Ik denk dat ze naar Rusland keken en gedacht hebben: die gasten komen met alles weg. Kijk bijvoorbeeld naar MH17. Ik denk dat ze in China dachten: dat gaan wij ook eens doen. De Russen doen dat al heel lang, zij zijn er heel bedreven in, sinds de Koude Oorlog en zij gaan daarmee door. China kijkt gewoon wat werkt."

5G

"Technologische bedrijven, ook in Nederland, worden vanuit China benaderd voor een overname, nu ze financieel zwak zijn", zegt Groothuis. "Het betekent dat ze schulden overnemen en dat ze er iets voor terug willen. Aanbiedingen om treinen te bouwen en havens te kopen, die gaan allemaal komen, en wij moeten ons daar tegen wapenen. China neemt schulden over en wil daar politieke invloed voor terug." Groothuis is ook beducht voor de inmenging van het Chinese Huawei bij de uitrol van een 5G-netwerk. "Dat vind ik heel onverstandig."

Hoe Europa zich kan wapenen? "We moeten onze strategische bedrijven beschermen. En awareness creëren: welk deel van staatsschuld mag in Chinese handen komen?"

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.