Wat kan Zelensky leren van vredesakkoorden uit het verleden?

Harde straffen

Na de Eerste Wereldoorlog werd in 1919 het Verdrag van Versailles gesloten. "De Engelsen, Fransen en Amerikanen legden Duitsland op dat ze tien procent van hun land af moesten staan, geen leger meer mochten hebben en 268 biljoen Goudmark moesten betalen", vertelt Luiten. De geallieerden waren ervan overtuigd dat ze Duitsland wel in bedwang konden houden als ze er een soort landbouwgebied van maakten. "Ze wilden Duitsland helemaal kapotmaken."

En daar maakte Hitler juist gebruik van, schetst Luiten. "Hij noemde het verdrag 'het dictaat van Versailles'. Hij gaf de schuld van de ellende in het land aan de 'buitenlandse vijand', de democraten en de Joden, en beloofde het verdrag terug te draaien als hij aan de macht zou komen." Daar heeft hij een groot deel van zijn populariteit aan te danken gehad.

'WO II had voorkomen kunnen worden'

Omringende landen begonnen na het Verdrag van Versailles steeds meer toe te geven aan Duitsland, maar Hitler bleef juist doorgaan met zijn agressie, duidt Luiten. "Hitler lapte het verdrag aan zijn laars en wilde delen van Tsjechoslowakije terugvoegen bij Duitsland. En daaraan gaf de Engelse premier Chamberlain toe in het Verdrag van München in 1938." 

Hitler moest daarbij wel beloven dat dat het laatste was wat hij wilde. "En dat is nu een mooi voorbeeld van waarom je niet aan een dictator toe moet geven. Je weet dat hij veel meer ambities had. Kort daarna nam Hitler ook de rest van Tsjechoslowakije in."

'Totaal omgekeerde wereld'

Hoewel Oekraïne de oorlog met Rusland niet is begonnen, ziet Luiten wel duidelijke parallellen met de sancties die tijdens het Verdrag van Versailles zijn opgelegd aan Duitsland, die destijds uiteraard wel schuldig waren aan de oorlog. "Voor Oekraïners is dit een keihard Versailles-plan. Ze moeten hun land reduceren tot een minimaal leger en grote stukken grondgebied opofferen."

Uit het verleden kunnen we bij het sluiten van vredesplannen twee dingen leren, vertelt Luiten. "Je moet één van de twee landen niet tot op het bot vernederen en dat gebeurt nu wel in dit 28-punten-plan. Daarnaast moeten er keiharde garanties geboden worden aan de onderliggende partij."

Luiten moet ook nog maar zien of Oekraïne dit 'vredesplan' accepteert. "Dit is totaal de omgekeerde wereld. Dit plan biedt zo weinig garanties voor de toekomst van Oekraïners. Ik vind het een buitengewoon slechte ontwikkeling."