Buitenland
VPRO

Een 'koekje van eigen deeg' voor de Chinese censuur

foto: ANP/ WANG ZHAOfoto: ANP/ WANG ZHAO
  1. Nieuwschevron right
  2. Een 'koekje van eigen deeg' voor de Chinese censuur

De Chinese censuur tolereert geen kritiek op het zero-covidbeleid. Op creatieve manieren weten sommige Chinezen nu tóch online hun onvrede te uiten. “Alles wordt ingezet om de stem van het volk te laten horen”, vertelt China-kenner Manya Koetse in Bureau Buitenland.

Buitenland Uitgelicht - China met Manya Koetse

Onvrede

“De frustraties bouwen zich steeds verder op in Shanghai”, laat de China-kenner weten. Ondanks draconische maatregelen zijn de besmettingscijfers nog steeds torenhoog, en het eind van de crisis is verre van in zicht. “Op sociale media is steeds meer onvrede te zien en te horen over China’s radicale covid-maatregelen”, vertelt Koetse. “Verschillende video’s gingen de afgelopen dagen viraal die de lockdown-wantoestanden aan de kaak stellen”.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Zo werkt de Chinese censuur

De Chinese censuur werkt met twee ‘lagen’. Bovenop is de beruchte Great Firewall of China, een combinatie van wetten en maatregelen die samen reguleren welke sites überhaupt beschikbaar zijn in het land. 'Censuurteams’ vormen de tweede laag, die handmatig bijhouden wat er gepubliceerd wordt op de sites die wel beschikbaar zijn. Ook halen zij publicaties en onderwerpen offline als er verwacht wordt dat die tot onrust kan leiden.

Creatief met censuur

“Je ziet dat mensen steeds creatiever worden in het omzeilen van de strenge censuur,” aldus de China-kenner, “echt alles wordt ingezet om toch de stem van het volk gehoord te laten worden: liedjes, hashtags, emoticons en plaatjes”. Door op zo veel manieren toch subtiel kritiek te uiten, houdt de censuur het niet meer bij. Zo deelden mensen online bijvoorbeeld het Chinese woord voor Shanghai, bestaande uit twee tekens, waarbij in het tweede teken een hek was verwerkt. Dit was een reactie op de autoriteiten die in Shanghai hekken zijn gaan plaatsen bij huizen om mensen te dwingen binnen te blijven.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Een koekje van eigen deeg

Er zijn ook nieuwe manieren van het online kritiek uiten. Bijvoorbeeld door te doen alsof je een brave, nationalistische boodschap hebt, om de censuur op een verkeerd been te zetten, maar dan met een kritische rand. “Men ‘kaapt’ dan als het ware een bericht of publicatie waarvan Beijing juist wil dat het verspreid wordt”, legt Koetse uit. Onlangs werd bijvoorbeeld de eerste regel van het volkslied gecensureerd door zo’n team, omdat het werd ingezet als protestslogan. “Chinese staatsmedia wordt zo gedwongen zichzelf te censureren”, aldus de China-kenner. “Een koekje van eigen deeg”.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Bureau Buitenland

Bureau Buitenland: internationaal nieuws, reportages en geopolitiek. Met achtergronden en opmerkelijke verhalen uit het buitenland. Dagelijks te horen tussen 13:30 en 14:00 uur, of terug te luisteren als podcast.

Ster advertentie
Ster advertentie