Hoe de humanitaire crisis in Soedan alsmaar verergert

Tussen 1 januari en 30 juni van dit jaar zijn er tenminste 3.384 dodelijke burgerslachtoffers gevallen. Dat is al bijna 80 procent van alle burgerslachtoffers die in heel 2024 in Soedan werden gedocumenteerd: dat waren er 4.238. "Het is belangrijk om de misdaden te documenteren", stelt Anette Hoffmann, Soedan-expert bij onderzoeksinstituut Clingendael. "Maar er is een groot probleem, en dat heeft te maken met de cijfers zelf. Deze zijn een hele forse onderschatting."

Betrouwbare informatie

Volgens haar zijn er meldingen van diverse aanvallen waarbij de aantallen doden al in de duizenden lopen, waardoor de VN-cijfers veel te laag liggen. Betrouwbare data zijn lastig te verkrijgen, maar volgens Hoffmann ligt het voor de hand dat de werkelijke aantallen vele malen hoger zijn. "Vorig jaar is al een hongersnood uitgeroepen. Dat kan alleen maar als er al dagelijks mensen doodgaan", stelt ze. "Het is problematisch als de VN dit soort cijfers de wereld instuurt terwijl er ook andere cijfers bekend zijn", zegt ze.

Ondanks de ernst van de situatie blijft de berichtgeving in Nederland beperkt. Abdulaal Hussein is geboren en Soedan en begrijpt daar niets van: "Hoe kan het dat de grootste humanitaire crisis de minste aandacht ter wereld krijgt?" Hij volgt het nieuws via buitenlandse media en ontvangt berichten van mensen uit het land zelf.

Nederland heeft zelf geen journalisten ter plaatsen. Hussein denkt dat dat de reden is dat we er weinig van horen. Nederlandse journalisten twijfelen aan de betrouwbaarheid van de bronnen. Toch vindt Hussein dat de geluiden uit Soedan niet genegeerd mogen worden. "Ik vind het eigenlijk bewust negeren", stelt hij.

Weinig hulpverlening

Uit de berichten die hij ontvangt leest hij hoe de situatie escaleert. "Vroeger aten ze drie keer per dag, tijdens de oorlog werd het twee keer per dag. En nu eten ze één keer per dag. En sommige mensen hebben dat nog niet eens", zegt hij. De torenhoge prijzen en de schaarste zorgen voor schrijnende situaties. "Sommige mensen hebben het voedsel van hun dieren moeten eten", zegt hij. De enige hulp die geboden kan worden zijn mensen die geld sturen vanuit het buitenland.

Want hulp aan de grens wordt tegengehouden. "Er is weinig toegang om het land binnen te komen", vertelt Hoffmann. "De overheid maakt het heel moeilijk voor de hulpverleners om binnen te komen." Daarnaast is de veiligheid niet gegarandeerd: de RSF valt doelbewust ziekenhuizen en hulpverleners aan. "Het is een van de allermoeilijkste plekken op aarde om hulp te verlenen", zegt Hoffmann.

Het is niet de eerste keer dat het land in oorlog is. In 2003 en 2004 vond er in Soedan een gewapende strijd plaats die later internationaal werd aangemerkt als genocide. En nu wordt onder andere door Human Rights Watch opnieuw gewaarschuwd voor etnische zuivering en mogelijke genocide in Dafur. Volgens Hussein is het nog niet op dezelfde schaal maar gaat het daar wel naartoe. Volgens zowel Hussein als Hoffmann is er in ieder geval sprake van "etnische zuivering".

Internationale druk

Hoewel Nederland en Europa geen directe invloed hebben op de oorlogspartijen, kunnen ze wel druk uitoefenen op de regionale sponsoren. Meer media-aandacht kan deze druk opvoeren. "Het is te laat maar nog steeds een goed moment om de aandacht te vestigen op Soedan", zegt Hoffmann.