'De grootste humanitaire crisis ter wereld': Nederlandse arts over werken in Sudan

"Een gemiddelde werkdag begint bij het veiligheidsteam", vertelt Smit. "Zij checken of we veilig van ons kantoor naar het ziekenhuis kunnen reizen. Dat is een autorit van tien minuten, maar in Darfur kan dat elke dag anders zijn." Smit werkt in een overheidsziekenhuis dat wordt ondersteund door Artsen zonder Grenzen. "Wij helpen vooral op de kinderafdeling, de spoedeisende hulp en de verloskamers. Ik loop samen met lokale artsen visite langs de patiënten. Wat er daarna gebeurt, hangt af van de situatie. Soms regelen we extra middelen, soms bespreken we ingewikkelde casussen."

Seksueel geweld

Een van de meest schrijnende gevolgen van het conflict is het wijdverbreide seksueel geweld. "De oorlog hier staat daar helaas om bekend", zegt Smit. "Wij bieden medische en psychologische hulp aan vrouwen die verkracht zijn. Uit onze data blijkt dat meer dan de helft van de daders, soms wel tachtig tot negentig procent, bij de autoriteiten hoort."

Onlangs behandelde ze een achttienjarig meisje dat was verkracht door een soldaat. "Ze was daardoor vijf maanden zwanger en wilde de zwangerschap beëindigen, maar omdat dat een groot taboe is, liet ze een onveilige abortus uitvoeren. Toen ze bij ons binnenkwam, was ze ernstig ziek: tien tenen waren afgestorven, haar organen faalden, ze produceerde geen urine meer. Helaas is dat geen op zichzelf staand geval."

Hongersnood

Naast geweld en onzekerheid is er een ander groot probleem: honger. "In de regio Darfur is veertig procent van de kinderen onder de vijf jaar ondervoed. Daar kun je bijna niet tegenop vechten", vertelt Smit.

Moeilijke beslissingen

Smit beschreef eerder in een dagboek voor de Volkskrant hoe ze moest kiezen welk kind aan de zuurstoftank mocht. "Dat was een hele lastige beslissing", zegt ze. "Samen met de lokale artsen hebben we gekeken welk kind nog de meeste kans van overleven had. De één had al een hartstilstand gehad, de ander ademde nog."Uiteindelijk zijn beide kinderen overleden.

Coping

Maar hoe ga je daar mee om? Dat vindt Smit een ingewikkelde vraag. "Hoe langer ik hier ben, hoe meer zulke dingen voorkomen. 'Normaal' zou ik het niet willen noemen, want het blijft natuurlijk ontzettend schrijnend om te zien. Er zijn meer dan twaalf miljoen mensen op de vlucht, en de VN rapporteert dat ruim dertig miljoen mensen hulp nodig hebben. Dat zijn zulke enorme aantallen dat je je er eigenlijk geen goed beeld van kunt vormen. Om het hier vol te houden, heb je wel een bepaalde coping nodig om je missie tot het einde te kunnen doen. Gelukkig heb ik veel contact met vrienden en familie, en ook hier kan ik er goed over praten met collega’s. Dat geeft veel verlichting."

Binnenkort loopt haar missie af. "Dat voelt heel dubbel", zegt ze. "Ik ben bevoorrecht dat ik straks kan vertrekken. De mensen met wie ik hier werk, lokale artsen, verpleegkundigen, zij moeten blijven. Zij hopen op een betere toekomst en dat het rustiger gaat worden."