Britse Labour-regering financieel onder druk: 'Van alles is nodig, altijd te weinig geld'

Voor het eerst weten Britse ministeries precies hoeveel geld ze de komende drie jaar mogen uitgeven. Dit resulteert in een maandenlang proces van bedelbrieven, Brits politiek drama en dreigementen tot opstappen. "De minister van Financiën heeft uiteindelijk de macht. Ministers slaan met de vuist op tafel of dreigen met opstappen om hun deel te bemachtigen", aldus Van Bekhoven.

Meer geld voor zorg en defensie

Uiteindelijk zijn het het ministerie van Defensie en de NHS (de nationale gezondheidszorg) die er geld bij krijgen. Volgens Van Bekhoven is dat geen toeval: "Op basis van de dreiging van populistisch rechts, met Nigel Farage aan kop, heeft de Labour-regering besloten veel geld te steken in volksgezondheid. Ze hopen dat versnellingen binnen de zorg helpen om verkiezingen te winnen."

De strategie is politiek logisch, maar de problemen zitten dieper. "Alles is nodig, maar er is altijd te weinig geld", zegt Van Bekhoven. "Niet alleen de gezondheidszorg, maar ook het onderwijs is in crisis. Je ziet in provinciale stadjes dichtgetimmerde winkelstraten, voedselbanken die uit hun voegen barsten en mensen die vechten voor een plek op school of in de bus. Alles is toe aan minstens 3 procent bovenop de inflatie." Van Bekhoven stelt dat er daarom keuzes gemaakt moeten worden. "En de Britse regering heeft nu besloten om het gevaar van het ultrarechtse weg te houden."

Blijven bezuinigingen

Toch blijft er bezuinigd worden. De Labour-regering nam het stokje over met een extra schuld van 20 miljard pond, waardoor veel beloofde plannen niet uitgevoerd kunnen worden. Een van de Kamerleden reageerde hierop als volgt: "Ik ben geen parlementariër geworden voor de Labourpartij om bezuinigingen te blijven doorvoeren."

Voor de lange termijn is er wel een investeringsplan. De regering wil honderden miljarden lenen voor woningbouw en publieke infrastructuur. Maar dat loopt ook tegen grenzen aan. "De staatsschuld is nu ongeveer 100 procent van het bruto binnenlands product (BBP). Alleen de rente daarop is al gigantisch. De regering móet zich aan strikte regels houden, anders verliezen ze het vertrouwen van de financiële markten in internationaal aanzien."

De NAVO en verbazing voor buitenland

Ook op defensiegebied neemt de druk voor het Verenigd Koninkrijk toe. Premier Starmer beloofde het defensiebudget op te schroeven naar 2,6 procent in 2027, maar de NAVO stuurt aan op 3 procent, wat mogelijk verhoogd wordt naar 5 procent. "De Britten schrokken van de snelheid waarmee landen zoals België akkoord gingen met hogere defensie-uitgaven. Daar zijn de Britten niet op voorbereid", zegt Van Bekhoven. De correspondent zegt benieuwd te zijn wat het Verenigd Koninkrijk tijdens de NAVO-top gaat zeggen.

Toch geen vertrouwen

Ondertussen is het vertrouwen in de Britse politiek zeer laag. "De kiezer verwacht er niks van. Die gelooft niet dat het gaat gebeuren", aldus Van Bekhoven. De populariteit van premier Starmer daalde snel na de verkiezingen. "De Britten weten nog steeds niet waar hij voor staat. Hij mist een verhaal."

Tegelijk groeit de steun voor Nigel Farage en zijn Reform UK. Ook al zijn volgens Van Bekhoven zijn plannen tot nog toe niet onderbouwd. "Het zijn vooral loze beloftes. Maar kiezers maakt het al niet meer uit. De rest heeft het ook niet waargemaakt. Hij kan het vast niet erger doen", klinkt het onder de Britse kiezers volgens de correspondent.