Wordt de rol van vrouwen bij de Arabische lente onderschat?

"Vertrouw de vrouwen, de jeugd, de toekomst." Het zijn woorden uit de mond van Tawakkol Karman, een Jemenitische mensenrechtenactiviste die in 2011 de Nobelprijs voor de Vrede ontving. Ze is een van de talloze vrouwen die grote invloed hebben gehad op het verloop van de Arabische lente. Bouazza interviewde Karman voor het tv-programma Sign of the Times. "Zij was het gezicht en echt de leider van de Jemenitische opstanden in 2011", merkt ze op.

Tawakkol Karman droeg met haar werk bij aan de val van de gruwelijke dictatuur van president Saleh in Jemen. Ze strijdt bovendien nog steeds voor vrouwenrechten. Maar Tawakkol is niet uniek.

Asmaa Mahfouz is een vlogster uit Egypte. Ze wist mensen de straat op te krijgen in een tijd dat met tegenstanders van het regime van Mubarak korte metten werd gemaakt. Maar de almachtige Egyptische geheime dienst was niet bestand tegen de overtuigingskracht van Mahfouz. Met de Arabische vrouw valt niet te spotten.

Wat heeft het vrouwen gebracht?

Maar wat heeft de inzet van een vrouw als Tawakkol Karman nu gebracht? Toen dictaturen omvielen, waren het toch weer de mannen die de lakens uitdeelde. Het valt Hassnae Bouazza ook op. Volgens haar stelden vrouwen tijdens de Arabische lente hun eigen belang te vaak achter het landsbelang. "Ze vonden dat er nu eerst aan het grote plaatje gedacht moest worden. Als dat geregeld was, dan zou hun positie ook wel komen. Maar zo werkt het simpelweg niet. Als je niet meteen die kans grijpt, je plek opeist, dan ben je verloren." De situatie voor vrouwen is er in Egypte en Jemen de afgelopen tien jaar ook niet echt op vooruit gegaan.

Toch is er een land dat wél als voorbeeld kan dienen: Soedan. "Daar hebben de vrouwen echt geleerd van tien jaar geleden. Ze hebben zich niet weg laten sturen," merkt Bouazza op. Volgens haar is de positie van vrouwen daardoor sterk verbeterd. "Vrouwen mogen niet meer worden opgejaagd vanwege hun kledij, vrouwenbesnijdenis wordt strafbaar gesteld, noem het maar op."

Luister de eerste afleveringen van De Arabische Lente: 10 jaar later in NPO Luister, via de VPRO, NPO Radio 1 en alle populaire podcastplatforms.

Meer verhalen over en uit het buitenland?

In VPRO's Bureau Buitenland zijn dagelijks tussen 19.00 en 19.30 uur diverse, diepgravende en verrassende geluiden over en uit het buitenland. Luister hier alle afleveringen.