Hoe de situatie in Soedan met de dag escaleert

Dertig jaar

"De jonge generatie heeft niks anders meegemaakt dan onderdrukking", vertelt Sporin. 30 juni heerst er precies dertig jaar lang een dictatuur in het Afrikaanse land. "Je kan je voorstellen dat mensen denken: genoeg is genoeg."

December 2018

Daarom begonnen vanaf midden december vredige demonstraties in heel Soedan. "Ze werden vanaf het begin aangevallen door de veiligheidsdiensten." Toen vielen er al zestig doden, velen kwamen in de gevangenis en honderden raakten gewonden, zegt Sporin. "Toch gingen mensen vreedzaam door met het protest, omdat zij een ander land willen."

6 April

Zes april liep dat uit tot een climax. Een grote mars vulde de straten van de hoofdstad Khartoem richting het hoofdkwartier van leger. Het aantal betogers loopt uiteen van honderdduizend, tot meer dan één miljoen.

Een symbolische daad, aldus Sporin. En aanvankelijk liet het Soedanese hen met rust. "Mensen vroegen eigenlijk aan het legen: kies de juiste kant in de geschiedenis." Het leger liet de betogers met rust. Ze grepen zelfs in tegen de veiligheidsdiensten die de demonstranten bleven aanvallen.

11 april

De betoging werkt, want het zorgt voor de val van dictator Al Bashir op 11 april. Ahmed Abushaam vluchtte voor deze dictator eind jaren 90 naar Nederland. Abushaam was erg blij toen hij het nieuws hoorde. "Ik kreeg allemaal plannen voor de wederopbouw. Ik was er voor het laatst in 2011. Ik wil kijken hoe ik mensen daar kan helpen."

Maar hij was ook ongerust over hoe snel het leger de kant van de burgers koos. "Ik vertrouw het leger niet, maar ik had wel vertrouwen in het volk. Dat heb ik nog steeds." Het leger installeert op 11 april een andere generaal. Binnen 24 uur treedt die man ook af, want de demonstranten blijven. Zij willen echte verandering.

2 juni

Dan beginnen de onderhandelingen tussen de oppositie en de militairen. Die verlopen erg wisselend. Sporin: "Uit de informatie die, leek het alsof ze dicht bij een akkoord waren op 2 juni."

3 juni

Abushaam houdt contact met vrienden en familie via de telefoon. "Dat komt omdat er sinds drie juni geen internet meer is." De onderhandelingen staken. De situatie escaleert, vertelt Sporin. "Zwaarbewapende milities van twintig- tot vijfentwintigduizend jonge soldaten, al dan niet kindsoldaten, slaan op gruwelijke wijze de betoging uit elkaar."

"Sommige vrienden durfde ik niet te bellen", vertelt Abushaam. "Ik was bang dat als ik belde, ik zou merken dat ze niet meer leefden." Een van zijn vrienden heeft het inderdaad niet overleefd, twee andere zijn ongedeerd.

Ook was er een school voor zwerfkinderen bij het plein. "Het merendeel van die kinderen zijn levend verbrand," vertelt Abushaam. "Je kunt niet voelen wat ik nu voel. Ik leef nu veilig hier in Nederland, maar ik denk 24 uur aan vrienden en collega’s die de dood in de ogen kijken."

Jemen

"De militie krijgt steun uit Saudi-Arabië en de Emiraten", vertelt Sporin. Ze krijgen steun omdat Soedan veel soldaten levert voor de oorlog in Jemen. "Hier komen de geopolitieke belangen om de hoek kijken, die dit geweld mogelijk heeft gemaakt."

Europa

Terwijl het land nog steeds van internet wordt afgesloten, gaan de onderhandelingen door. Ook Ethiopië mengt zich in het conflict Sporin ziet het als een 'poging voor de bühne.' "Zolang de golfstaten en Egypte de belangen behouden, verandert er weinig. De noodzaak om daadwerkelijk een akkoord te sluiten is er dan niet."

Abushaam ziet maar één oplossing: "De Golfstaten kunnen niks doen als Europa ingrijpt." Europa heeft volgens hem de kracht om dit te stoppen. Ondertussen gaan de mensen door met demonstraties. Ook de vrienden van Abushaam. "Ik zag in beeld een paar jonge meiden die schreeuwden: we gaan onze kist klaarmaken. De mensen daar hebben geen keus."