Vrees voor escalatie tussen Israël en Iran: 'Grote kans op een volledige oorlog'

Grootste aanval in decennia

Operatie Rising Lion kwam slechts twee dagen voor een mogelijke doorbraak in de onderhandelingen tussen Iran en de Verenigde Staten over een nieuwe nucleaire deal. Met een reeks luchtaanvallen op Iraans grondgebied had Israël tot doel het nucleaire programma van Iran ernstig te verzwakken. Honderden bommen werden afgeworpen op strategische doelwitten.

Het was de grootste Israëlische aanval op Iran sinds de oorlog in de jaren tachtig. Nucleaire installaties werden geraakt, prominente Iraanse wetenschappers kwamen om het leven en ook hooggeplaatste commandanten van de Islamitische Revolutionaire Garde werden uitgeschakeld. Als vergelding lanceerde Iran een grootschalige droneaanval op Israëlische doelen. “Maar die waren geen partij voor Israël’’, zegt Jafari.

Dunne lijn

De grote vraag is dan ook wat Iran nog meer in petto heeft. Jafari: “De schade is aanzienlijk. Iran zal dit niet zomaar laten passeren, maar moet daarbij een lastige evenwichtsoefening doen: laten zien dat het land zich verweert, zonder dat het direct tot escalatie leidt. Of dat lukt, is nog maar de vraag.”

Bekend is dat Iran een grote hoeveelheid ballistische raketten op voorraad heeft die het kan afvuren. Toch acht Jafari die kans klein, gezien het krachtige afweersysteem van Israël en de verzwakking van Iraanse bondgenoten zoals Hezbollah en Hamas. Volgens de expert is het waarschijnlijker dat Iran kiest voor een asymmetrische oorlogsvoering, waarbij het de focus legt op het ontregelen van de regio.

Dat kan onder meer betekenen dat Iran zich richt op Israëlische schepen en ambassades in het buitenland, maar ook op het verstoren van de wereldeconomie. “Denk aan aanvallen in de Rode Zee, waar een aanzienlijk deel van de wereldhandel passeert. De olieprijs is inmiddels al met bijna tien procent gestegen’’, aldus Jafari.

Westen buitenspel

Jafari vindt het opvallend dat een krachtige veroordeling vanuit Europa en de Verenigde Staten uitblijft. “Israël heeft de conclusie getrokken dat het met extreem geweld wegkomt. Dat zien we nu opnieuw gebeuren, en het schept een gevaarlijk precedent.”

Een van het grootste zorgen is dat Iran op lange termijn een nucleair wapen kan creëren, zegt Jafari. “De kans dat er nu een nucleaire deal komt, is alleen maar kleiner geworden.”