Koning zet toekomst centraal in kersttoespraak: 'Wat voor wereld willen we voor onze kinderen?'

De koning begon zijn jaarlijkse kersttoespraak door te stellen wat het kerstverhaal zo krachtig maakt. Dat is volgens hem de nabijheid en herkenbaarheid ervan. "Als ouder denk je direct aan je eigen kinderen. Daar heb je alles voor over. Tegelijkertijd besef je dat hun toekomst onlosmakelijk is verbonden met die van alle andere kinderen."

Persoonlijk

Verslaggever Beau Heimensen merkte op dat de koning dit jaar opvallend persoonlijk sprak: "Het is de meest persoonlijke toespraak tot nu toe. Hij sprak over zijn eigen dochters en besprak daarmee ook de zorgen dicht bij huis. Hij sprak als een vader die zich zorgen maakt over de toekomst van zijn kinderen."

Fouten maken mag

In zijn toespraak wenste de koning ieder kind toe toe op te groeien in een wereld waarin fouten gemaakt mogen worden. Alleen zo kunnen kinderen zich ontwikkelen. Daarbij stelde hij een centrale vraag: "Wat voor wereld willen we voor onze kinderen? Hoe vinden ze de ruimte om zichzelf te ontdekken?" Die ruimte vinden ze volgens hem niet 'in een wereld waarin vergissingen keihard worden afgestraft.' Hij vult aan: "En ook niet in een wereld waarin jonge mensen bang zijn om te worden beoordeeld en afgerekend op hun uiterlijk, seksuele gerichtheid of prestaties. We willen voor onze kinderen geen wereld waarin meningsverschillen en conflicten continu op de spits worden gedreven."

Volgens Heimensen verschilt de toon van de rede van die van vorig jaar. "Dat was echt een waarschuwende vinger over polarisatie." Dit jaar klinkt de koning volgens haar milder. "Je hoort dat hij iets zachter is. Het is natuurlijk ook zijn doel om te verbinden. Hij wil dus dat we de wereld liever achterlaten. Dat is de kern die ik eruit haal."

Sociale media

Ook social media kwamen aan bod. De koning verwees daarbij naar zowel de offline als online wereld, waarin we volgens hem "slaafse volgers zijn geworden van almachtige algoritmes zonder ziel." Heimensen vond dat opvallend: "Hij heeft ooit eens gezegd; we zijn niet alleen een land met 17 miljoen selfies. Maar we zijn meer dan dat. En nu besprak hij ook de gevaren daarachter. Het is voor het eerst dat hij die algoritmes zo benoemt."

Toekomst

Verder benadrukte de koning het belang van toekomstdenken en verantwoordelijkheid tussen generaties. "Wie gelooft in de toekomst van een pasgeboren kind, gelooft ook in de noodzaak om te werken aan een samenleving die jonge mensen perspectief en begrip biedt. Wat zou het mooi zijn als iedere generatie als eerste doel zou hebben om de wereld in een iets betere toestand over te dragen aan de generatie erna?"

De koning erkende dat dat geen eenvoudige opgave is. "Slagen we daarin? Eenvoudig is het in ieder geval niet." Hij refereerde naar zijn inhuldiging. "Dat kinderen het beter krijgen dan hun ouders, lijkt minder vanzelfsprekend dan vroeger. Dat zei ik 12 jaar geleden." Sindsdien is de internationale situatie volgens hem niet gunstiger geworden. "Maar machteloos zijn we niet. Er is zoveel dat we dicht bij huis kunnen doen."

Dat begint volgens hem met zuinig zijn op wat ons verbindt: "Onze democratie en onze rechtsstaat. Onze leefomgeving. Onze vrijheid. En onze verantwoordelijkheid voor elkaar. Gemeenschapszin is de sleutel."

Leefbare wereld

Tot slot riep de koning op om samen te zorgen voor een leefbare wereld: "Een wereld waarin niemand alleen staat. Waar de sterke oog hebben voor wie kwetsbaar, bang, eenzaam of onzeker is." Het kerstverhaal brengt ons volgens hem terug naar de kern: "Een pasgeboren kind. Een nieuwe start voor ons allemaal. De toekomst ligt open."