Volgens Pieter Derks is een volmaakte wereld best haalbaar

In zijn nieuwe voorstelling Spot behandelt hij onder meer nepnieuws, de Russen, hackers, Trump, de zorg in Nederland, terrorisme, etnisch profileren en euthanasie. Derks is een nieuwsjunkie en dat is hem goed uitgekomen: hij was een tijdlang weekafsluiter bij De Wereld Draait Door en is nu columnist voor NPO Radio 1.

Wraakactie

Afgelopen vrijdag was hij te gast in het NPO Radio 1-programma Nooit Meer Slapen, waar hij onder meer sprak over zijn jeugd. Derks werd op de basisschool gepest, maar hij kon niet – zoals de meeste slachtoffers van pestkoppen met alle macht wensen –onzichtbaar worden, want de jonge showman had toen al de behoefte om op te vallen. Aangemoedigd door twee juffen deed hij in groep vijf en zes, in het toneeluurtje, zijn beste imitatie van Andre van Duin. “Het hielp me niet om ineens wél populair te worden. Het was geen middel tegen het pesten, het maakte me juist meer een zonderling, door iets te doen wat de rest niet deed.”

Zijn succes als cabaretier noemt hij schertsend een wraakactie tegen de kinderen die hem destijds moesten hebben. “Ik had heel sterk een houding van: wacht maar. Gaan jullie maar lekker hier populair zijn en vroeg pieken. Ik hou het nog even in en ga heel gestaag en langzaam uiteindelijk doen wat ik leuk vind. Het gaat waarschijnlijk nog even duren, maar er komt een dag en dan ben ik beter af.”

Saaie lul

Het lukte hem. Het is eigenlijk een clichéverhaal: gepest jongetje werkt hard en komt in de schijnwerpers te staan. Maar hoewel Derks nu al twaalf jaar op podia staat, is hij nog steeds bang dat hij door de mand valt. Hij gebruikt zijn cabaret als brandstof: hij denkt dat hij zonder dat werk ‘een saaie lul’ zou worden. Derks: “Als ik een paar maanden thuis vrij ben, vind ik het heerlijk. Dan kan ik alles vergeten en alles laten vallen en niet eens meer nadenken. Dan gaan de dagen vanzelf voorbij.”

Maar de wereld draait door, en Derks geeft toe dat zelfs op die vrije dagen zijn nieuwsconsumptie wel vermindert, maar niet verdwijnt: “Daarom is het fijn dat ik dit doe, omdat ik elke keer gedwongen word om uit m’n hut te kruipen en iets te gaan maken. Ik ben de hele week dingen aan het opslaan en opzuigen en meenemen. Vaak zit het hem in een klein zinnetje, of een opmerking waardoor ik getriggered word en waardoor ik aan het schrijven raak. De basis is dat ik iets lees of zie en daar iets van vind en denk: ik moet hier een vorm aan geven. En dan is die vorm een column of een paar grappen.”

Een volmaakte wereld

Derks gebruikt zijn cabaret namelijk als een soort zelftherapie. De dingen die hem verbazen of choqueren krijgen een plek in zijn voorstelling; vervolgens wordt er (hopelijk) om gelachen en is het voor hem verwerkt. Een volle theaterzaal werkt als een wisselautomaat: steek er je zorgen in en je krijgt er een lach voor terug. Het is een mooie ruil. Want iemand die zo dicht op het nieuws zit, zou ook cynisch kunnen worden. Maar dat zit gelukkig niet in Derks’ aard. “Ik ben niet zo bang voor cynisme.”

Of Derks zonder zijn werk een saaie lul is, zullen we voorlopig niet weten: met zijn voorstelling Spot reist hij tot maart 2018 door het land. Wat weten we wel? Dat we aan Pieter Derks een geboren artiest hebben die het steeds bizarder wordende nieuws voor ons ontleedt en in een ander jasje teruggeeft. Niet levensmoe, maar met optimisme. Hij zegt het zelf het beste:

“Ik heb het idee dat de volmaakte wereld een kwestie is van een paar weken met z’n allen de goede keuzes maken. Dat het best haalbaar is allemaal, maar dat we toevallig de hele tijd dingen doen die dat in de weg zitten. In principe is de wereld een volstrekt willekeurige en totaal onrechtvaardige planeet, maar zijn wij als mensen capabel genoeg om daar toch iets moois van te maken. En dat is elke dag je taakje.”

Luister naar het interview uit Nooit Meer Slapen: