'Je suis lynx'

Vandaag wil ik het over een supergaaf dier hebben dat best wel eens wat aandacht verdient, omdat het bekneld dreigt te raken tussen de groeiende stroom aan plaagdieren. Nu houd ik van alle dieren, maar van sommige, vooral van de ondergesneeuwde, houd ik net iets meer. Daarom in deze column een hart onder de riem voor de lynx, een dier dat je zou kunnen omschrijven als elegant, intelligent en betrokken bij zijn omgeving. Maar in plaats van gewaardeerd wordt hij door zijn medebosbewoners steeds vaker overschaduwd en weggeschreeuwd. Sterker nog, loopt hij in alle onschuld zijn vaste rondje op zoek naar een maaltijd, dan is de kans groot dat hij te grazen wordt genomen door zijn vijanden. Bij zijn ommetjes, namelijk, zou de lynx de eigendommen van de toch al misdeelden roven, en zich daaraan te goed doen. Reden hem de schuld te geven van alles wat er misgaat in het bos.

De lynx wordt derhalve steeds schuwer en trekt zich steeds verder terug uit het openbare landschap. Nog even en we kunnen zijn naam toevoegen aan de rode lijst van bedreigde soorten. En trouwens, in sommige gebieden is dat al gaande. Daar moet de lynx zich min of meer permanent schuilhouden omdat hij anders zijn leven niet zeker is. Hij krijgt steeds minder de ruimte zich te gedragen zoals hij zich graag zou willen gedragen. Zijn habitat krimpt. Zijn aantal slinkt dientengevolge. De omgeving waarin hij woont verandert in rap tempo in een monocultuur waarin slechts plaats is voor één enkele soort.

De lynx, en het is zo jammer dat de meeste bosbewoners dat niet zien, zorgt er juist voor dat de omgeving gezond en divers blijft. Lynxen ruimen ziektes, zwaktes en daarmee ongelijkheden op. Ze zorgen ervoor dat de kwetsbare natuur de ruimte krijgt. En dat er plaats is voor verschillende organismen die anders geen kans zouden krijgen te floreren.

Zo, dat wilde ik even kwijt over deze met uitsterven bedreigde soort die vaak wordt weggezet als hooghartig en elitair. Ik vind dat niet de juiste beschrijving, al hebben de meeste lynxen hun hersens wel op een rij. Maar dat is juist hun kracht! Ze lijken voor zichzelf te denken en daarbij zo’n beetje hun eigen pad te kiezen. De pluimpjes op hun oren hebben ze dan ook niet voor de sier, maar om nóg beter te kunnen nuanceren. Welk geluid horen ze, bijvoorbeeld, van wie is het afkomstig en wat wil het zeggen. Die pluimpjes zou je antennes kunnen noemen die sommige andere invasieve soorten missen.

Ik vind het soms jammer dat lynxen niet zoveel lawaai maken. Dat hun stemgeluid bij snorren blijft en een enkele schreeuw in de nacht. Ze veroorzaken geen vraatschade, zoals weleens wordt beweerd. Vorig weekend nog kwam er een heel leger aan bosbewoners op een open plek bijeen, de lynx had zich op voorhand al teruggetrokken in het dichte woud, toen een deel van die bosbewoners besloot de hele boel in de omgeving kort en klein te gaan slaan. Schade kon je het niet eens meer noemen. Alsof er een orkaan had gewoed zo zag het bos er naderhand uit. En wie hadden het gedaan? De lynxen. Er werd serieus gezegd dat de lynxen zich hadden vermomd als plaagdieren om vervolgens compleet de beest uit te kunnen gaan hangen.

Ik vind dat persoonlijk ongehoord. Lynxen zijn solitair en moeilijk bij elkaar te brengen. Alleen daarom al kunnen ze er geen puinhoop van maken. Ze zullen weleens uit hun dak gaan, maar altijd in hun eentje. En dan nemen ze inderdaad beslissingen die niet voor iedereen even leuk zijn, en er sneuvelt ook weleens iets, maar hun acties komen het ecosysteem vaak wel ten goede. Ze doen het, om het maar even politiek te zeggen, in het kader van het grotere belang. Ik hou van alle dieren, maar de lynx heb ik toch net iets liever dan de soorten die altijd voorrang nemen. Ook al komen ze van rechts. Je suis daarom lynx en ik blijf lynx.

En ik wens iedereen een mooie zondag toe.