Greenpeace-aanklacht kans van slagen? 'Dat dachten we van de Urganda zaak ook niet'

Als dat niet lukt, dan moet het noodplan helemaal van tafel om plaats te maken voor een nieuw pakket. Luchtvaartdeskundige Joris Melkert reageert bij Spraakmakers op de kwestie: "Luchtvaart is één van de lastigste sectoren om te verduurzamen."

"Ik weet zeker dat luchtvaart heel hard bezig is met duurzaamheid", zegt de luchtvaartdeskundige. "Aan de andere kant heeft Greenpeace gelijk, het is geen makkelijke zaak om de luchtvaart duurzaam te krijgen. Het is één van de lastigste sectoren om te verduurzamen."

Rechtszaak

Melkert is benieuwd naar de uitkomst van deze zaak. "Stel je eens voor dat Greenpeace gelijk krijgt, dan moet er een heronderhandeling van het steunpakket komen. Dat kost tijd en is niet goed voor de concurrentiepositie van KLM. Dat heeft meteen effecten op banen. En stel, KLM zou failliet gaat, in het ultieme geval, dan houdt het gelijk helemaal op voor alle 30.000 medewerkers."

Gerrit van der Veen, hoogleraar Milieurecht bij de Rijksuniversiteit Groningen acht de kans van slagen niet zo gek groot. "Maar daar moet ik bij zeggen dat veel mensen destijds bij de Urgenda-zaak ook dachten dat de kans van slagen niet groot was."

Ophangen aan uitspraken

Volgens Van der Veen zitten er serieuze verschillen tussen deze aanklacht en de zaak van Urgenda destijds. "Urgenda is langs twee lijnen berecht. Eén was het vertalen van de afspraken in internationale verdragen in een concrete verplichting van de staat. En twee: het binden van de staat aan opmerkingen die de minister in de politiek vrij uitgebreid gemaakt had."

"De minister-president zei een paar jaar voor de Urgenda-procedure dat Nederland ongeloofwaardig zou zijn wanneer Nederland klimaatdoelstellingen zou beperken. En uiteindelijk gebeurde precies dat, maar zonder juiste toelichting. Dus het was jezelf ophangen aan uitspraken die je gedaan hebt. Die uitspraken zijn er nu niet."

Luchtvaart vangt de klap op

Luchtvaartdeskundige Melkert vraagt zich af wat de klimaatwinst zou zijn als KLM geen steun krijgt en de luchtvaartmaatschappij, in het uiterste geval, failliet gaat. "Bij faillissement ontstaat er altijd een groot gat. Maar na verloop van een aantal jaren, wordt dat wel opgevuld. Dan gaan luchtvaartmaatschappijen uit het Midden-Oosten een groot deel opvangen bijvoorbeeld. Of het echt een totaaleffect zal hebben op de luchtvaart, vraag ik me eerlijk gezegd af."

Andere Europese luchtvaartmaatschappijen hebben ook staatssteun gekregen, vertelt Melkert. "Je ziet dat er door heel Europa heen steunpakketten zijn voor de nationale luchtvaartmaatschappijen. De low-cost maatschappijen krijgen eigenlijk niks." Ook wordt er in andere Europese landen gekeken naar verduurzaming van de sector. "Frankrijk doet vrij veel. Die willen deels van binnenlandse vluchten af. Er wordt geld gestoken in ontwikkeling van nieuwe vliegtuigen. Vliegtuig op waterstof zal serieus onderzocht worden."

Mogelijkheden tot verduurzamen

Over de mogelijkheden om meer te verduurzamen zegt Melkert: "Je kan proberen de korte afstandsvluchten niet meer te doen, als je met het vliegtuig naar Brussel gaat, ben je eigenlijk gek. Er rijdt een prachtige trein. Maar dat hangt ook af van snelheidsverbindingen door heel Europa. Voor Berlijn wordt in 2040 pas een hoge snelheidsverbinding met Nederland te hebben. Dat schiet natuurlijk niet echt op."

Melkert benadrukt de complexiteit van de hele kwestie. "Je kan strengere voorwaarden stellen, maar je moet ook kijken wat dan de consequenties zijn. Ik ben blij dat ik niet in de schoenen van de politiek sta om de afweging te maken tussen werkgelegenheid en duurzaamheid. Dat is natuurlijk een hele lastige."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.