Racisme tegenover politieagenten: 'We moeten met elkaar het gesprek blijven aangaan'

"Als klein jongetje heb ik best wel wat dingen meegemaakt bij mijn ouders als het gaat om racisme en discriminatie en het gevoel van onrecht dat daarbij komt kijken", vertelt Mounir Hajjaj.

"Incidenten bijvoorbeeld dat mijn moeder naar haar werk liep en is bespuugd, uit is gescholden, van achter is getrapt. Dat heeft bij mij wel een gevoel achtergelaten dat ik niet wil dat andere mensen dat ook overkomt, in welke hoedanigheid dat dan ook is."

Gesprek aangaan of met botte bijl er tegenin

12,5 jaar geleden besloot Hajjaj bij de politie te gaan, met dat rechtvaardigheidsgevoel als voornaamste reden, zegt hij er nu op terugkijkend: "Hoe klein je invloed ook is, je kan het verschil maken. Ook voor andere mensen."

Wat Hajjaj heeft meegemaakt op straat, is te veel om op te noemen. Zo werd hij, terwijl hij bezig was met de reanimatie van een persoon, op zijn schouder getikt 'of hij zijn auto in het vervolg ergens anders neer kon zetten'.

En, na de aanslag op het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo, zei iemand in de supermarkt tegen Hajjaj dat hij liever niet had dat 'iemand van zijn soort' met een vuurwapen in de supermarkt rondliep.

Hajjaj: "Ik heb meestal wel mijn woordje klaar maar op dat soort momenten denk ik 'wauw, we zijn best wel ver aan het afglijden met elkaar'. En ik kan echt wel relativeren, het zit hem in angst, ik snap dat allemaal wel." Zulke incidenten gaan Hajjaj niet in de koude kleren zitten: "Ik ga dan liever de verbinding aan. Ik vind het veel interessanter om het gesprek aan te gaan, dan om er met de botte bijl in te gaan."

Spelregels van de samenleving

"We moeten met elkaar in gesprek blijven", zegt Hajjaj. Deze uitspraak is typerend voor de houding van de politie in Nederland. Waar hier doorgaans de politie de-escalerend te werk gaat, zijn er andere landen waar de overgang naar geweld sneller is gemaakt. De vraag is: zorgt dat in Nederland ervoor dat mensen sneller van alles naar agenten roepen?

Hajjaj: "Dat kan natuurlijk niet. Je kunt niet alles maar zeggen en roepen. Mensen doen vaak ook beroep op het recht van vrijheid van meningsuiting, wat ook zeker een recht is dat we heel goed moeten beschermen. Maar, dat betekent niet dat je te pas en te onpas maar alles tegen een politieagent kan zeggen. Het is heel simpel, het zijn spelregels die we met elkaar hebben bepaald."

Een kleine wereld

Het is een kleine wereld waar je je als politieagent in begeeft, zegt Hajjaj: "Je komt continue met bepaalde mensen in aanraking." Volgens Hajjaj is het belangrijk dat deze bubbel, niet representatief wordt voor het beeld dat je hebt van de hele wereld. Hajjaj: "Je beeld verandert wel natuurlijk. Je moet oppassen dat je niet zelf verstompt.Maar, je wordt sowieso harder in het werk, door de dingen die je meemaakt."

Dilemma's waar je over na moet denken

Op dit moment doceert Hajjaj aan de politieacademie. Daar probeert hij de vertaalslag te maken naar de praktijk en geeft hij bijvoorbeeld mee wat te doen in een situatie waar wordt gediscrimineerd. Zo kwam hij in een situatie terecht waarin iemand de politie had gebeld, maar Hajjaj mocht niet naar binnen omdat hij Marokkaans is. Hajjaj moet dan de afweging maken "ga je weg en laat je je ego voor je spreken, of denk je nou, ik moet toch die informatie hebben van die persoon?"

"Dat zijn van die dilemma's waar je over moet nadenken", zegt Hajjaj. Dit soort afwegingen legt Hajjaj voor aan zijn leerlingen op de politieacademie: "Ik wil dan dat ze even uit hun coconnetje stappen en dat ze het vanuit een breder perspectief kunnen kijken. Los van goed of fout, je moet wel even je mening en je oordeel durven en kunnen parkeren op zo'n moment. Dat is heel lastig in dit werk af en toe."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.