Opnieuw hoge bijensterfte: 'In februari is het spannend, leven ze nog of niet?'

Als een volk het niet redt, is dat volgens Baan meteen duidelijk: "Of je vindt een berg dode bijen onderin de kast, of het is leeg – dan zijn de bijen letterlijk gevlogen. Als ze ziek zijn, verlaten ze soms de kast om de rest van het volk niet te besmetten. Een triest gezicht."

Oorzaken

De voornaamste oorzaak van de bijensterfte is volgens Baan de varroamijt, een parasiet die virussen verspreidt binnen een volk. "Die hebben we nu zo’n veertig jaar in Nederland. Er wordt hard aan gewerkt om die te bestrijden." Daarnaast speelt ook het tekort aan voedsel door afnemende biodiversiteit een belangrijke rol, net als het gebruik van pesticiden. "Dat is slecht voor insecten in het algemeen, en dus ook voor de honingbij."

Programma’s om bijen te kweken die resistent zijn tegen de varroamijt bestaan, maar het is een traag proces. "Een koningin wordt normaal bevrucht door tien tot vijftien mannetjes, die ook allemaal resistent moeten zijn. Omdat die paring in het wild gebeurt, is dat moeilijk te sturen."

Meer bloeiend groen

Volgens Baan is het essentieel dat er meer bloeiende planten komen voor alle bestuivende insecten, niet alleen voor honingbijen. "Acties zoals het NK Tegelwippen zijn belangrijk. Er moet zoveel mogelijk bloeiend groen komen: in tuinen, langs bermen, akkerranden. Wij praten ook met boeren over het belang van bloemen inzaaien, maar zij maken een kosten-batenafweging. Soms kiezen ze dan toch voor bijvoorbeeld aardappels."

Aantal volken stabiel

Hoewel de bijensterfte hoog is, blijft het totaal aantal bijenvolken in Nederland stabiel rond de 40.000. Volgens Baan komt dat doordat imkers actief nieuwe volken opzetten. "De honingbij is een gehouden soort. Maar bestuiving is niet alleen afhankelijk van de honingbij. Wilde bijen en andere bestuivende insecten zijn net zo belangrijk voor de biodiversiteit en voedselvoorziening. Daar moeten we ons echt zorgen over maken."