Zorgen over toenemend drugsgebruik daklozen: 'Mensen worden aan hun lot overgelaten'

Volgens recente cijfers van het CBS zijn er momenteel zo'n 33.000 daklozen in Nederland. Maar vervolgens zeggen experts dat dat een flinke onderschatting is: De teller staat eerder op 100.000 mensen. Ella Bowler is veldwerker bij stichting Mainline. Deze stichting zet zich in voor de gezondheid van dakloze mensen die drugs gebruiken. Maar dat werk wordt er niet eenvoudiger op. Ze ziet het aantal daklozen in rap tempo groeien, en crackgebruik speelt daarin een steeds grotere rol.

Systeemprobleem

"Door alle bezuinigingen worden mensen aan hun lot overgelaten", zegt Bowler. "Bezuinigingen komen hard aan bij de zorg. Er wordt enorm gekort op afkickklinieken, begeleid woonplekken, inloophuizen, van alles en nog wat", zegt ze. Daardoor verergeren problemen sneller en grijpen mensen vaker naar de crack, een rookbare vorm van cocaïne. De intense maar kortdurende high is vooral psychisch verslavend, en hulporganisaties hebben het steeds moeilijker om gebruikers bij te staan.

Daarnaast vallen veel mensen buiten het systeem door de voortdurende bezuinigingen in de zorg. En er is nog een andere ontwikkeling die Bowler zorgen baart: ze ziet steeds meer 'economische daklozen'. Dat zijn mensen die simpelweg geen woning hebben. "De wooncrisis is een gigantische reden", zegt ze. Ze kunnen wel een goede baan hebben maar op die manier toch in de problemen raken.

Hulp bieden

Mensen uit de problemen krijgen en het afkicken van de drugs, is waar Bowler mensen mee helpt. Al is dit geen gemakkelijke klus. "Hun hele leven is vaak gebouwd rondom het drugsgebruik. En daaruit stappen is een enorme onderneming", zegt ze. "Als je hele sociale netwerk bestaat uit mensen die ook gebruiken, dan moet je tegen iedereen gedag zeggen als je wil stoppen. En daarna ben je totaal alleen", vertelt ze.

Als stoppen niet lukt, biedt de stichting een andere vorm van hulp: schadebeperking. "Ik help ze minder schadelijk drugs te gebruiken. Dat is het hele doel van de stichting", vertelt Bowler. Dat kan bijvoorbeeld door gebruikers bewust te maken van veiliger gebruik en door schone naalden te verstrekken.

Besparing

Ze doen dat om de mensen te helpen maar dat is niet de enige winst. "Schadebeperking bespaart gigantisch veel geld", zegt Bowler. "Je kan zo ongelooflijk veel uitkomsten voorkomen door vroeg in te grijpen, mee te denken, actie te ondernemen in plaats van weg te kijken."

Een praktisch voorbeeld? "Als ik iemand schone naalden kan geven, betekent het dat diegene geen wonden in zijn armholtes krijgt. En niet naar het ziekenhuis hoeft voor een behandeling", legt Bowler uit. Bovendien hoeft de politie minder vaak in te grijpen en komen mensen minder snel in aanraking met justitie. De bezuinigingen hebben dus juist een averechtse werking, stelt Bowler.