Illegale medicijnhandel tegengaan: 'Neem angst voor arts weg en ga naar apotheek'

Hoewel de risico's van nepmedicijnen bij veel mensen bekend zijn, wordt het online nog veel verkocht en gekocht. Redenen daarvoor zijn schaamte, wanhoop, terughoudendheid van artsen en de hoeveelheid geld die omgaat in de handel. Kopers durven voor sommige middelen niet naar hun arts of krijgen niet het middel dat ze willen hebben (in de gewenste hoeveelheid) en bestellen daarom de medicijnen online.

Het kan ook dat er tekorten zijn aan het gewilde middel en daarom zoeken ze een andere variant via het web. Dat is bijvoorbeeld het geval bij afslankmiddelen. Verbree: "Mensen willen dat hoe dan ook hebben." Maar de reden waarom handelaren in de business zitten, is toch wel vanwege het geld dat er te verdienen valt. Verbree: "De straatwaarde van bepaalde populaire nepmedicijnen ligt tien keer hoger dan van heroïne." De boetes zijn lager en er is minder aandacht voor de opsporing van illegale medicijnen dan bijvoorbeeld drugs. In vergelijking met drugs zijn er ook veel meer kopers; er zijn meer mensen die wél medicijnen slikken dan niet.

Apotheek

Het werk van de apotheker is om ervoor te zorgen dat mensen de juiste en goedgekeurde medicijnen krijgen. Verbree helpt daar met het NMVO de apotheker bij de controles van de medicijnen die ze binnenkrijgen. Vanaf de fabriek tot aan de uitgifte in de apotheek; het medicijn moeten zonder dat ermee gerommeld is bij de patiënt terecht komen.

Het distributieproces in de legale medicijnhandel is zo goed als waterdicht. De twee belangrijkste controles die worden uitgevoerd zijn om te kijken of de verzegeling van het medicijn nog intact is en om middels een QR code op het pakje te checken of de juiste medicijnen erin zitten. Deze controles zijn van groot belang, want men moet wel de medicijnen krijgen die ze nodig hebben, en geen nepvariant met eventueel verkeerde bestanddelen.

Namaak

De grootte van de illegale markt is enigszins onbekend, maar er wordt ieder jaar een grote operatie van Interpol gedaan waarin één week lang alle diensten samenwerken en zoeken naar vervalste medicijnen. Verbree: "De laatste bekende gegevens uit Nederland zijn van 2023. Toen zijn er 77.000 vervalste pakjes gevonden. Als je weet dat er in een week ongeveer 4,5 miljoen medicijnen geslikt worden in Nederland, dan is het 2 procent ongeveer."

De vervalsing kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld dat er gerommeld wordt met de inhoud van het kartonnen doosje, door de echte medicijnen eruit te halen en te vullen met nepmedicijnen. Een andere methode is dat verpakkingen worden nagemaakt. "Dat is zó goed dat een apotheker die iedere dag de pakjes in de hand heeft, niet het verschil kan zien tussen een echt goed medicijn en een nepverpakking", aldus de directeur van de Nederlandse Medicijnen Verificatie Organisatie.

Ze realiseert zich dat mensen zelf gaan over wat ze in hun lichaam stoppen. "Maar als je het via een ander kanaal dan de apotheek koopt, dan is de kans groot dat het misgaat. Als je een nep Louis Vuittontas koopt, dat is minder schadelijk. Maar bij een nepmedicijn mag je mazzel hebben als het goed gaat." Haar advies: "Weet wat je slikt."