Binnenland
AVROTROS

Het 'rendement' van ontwikkelingssamenwerking

foto: CCfoto: CC
  1. Nieuwschevron right
  2. Het 'rendement' van ontwikkelingssamenwerking

Spreken over ontwikkelingssamenwerking en mensenlevens in termen van 'rendement'. VVD-Kamerlid Wybren van Haga lokte daar deze week ’s lands furie mee uit. Jammer van die zakelijke bewoordingen, maar prioriteren van hulp is wél een goed idee, zegt ontwikkelingseconoom dr. Kellie Liket in de Jortcast.

{podcast audio="68715" caption="#78 Het 'rendement' van ontwikkelingssamenwerking" }
Van Haga was te gast in Pauw en sprak daar in zeer zakelijke woorden over een plan om extra geld uit te trekken voor geboortebeperking in Afrika. Daar zou eerst geld naartoe moeten, daarna kan meer worden gericht op vaccineren en bestrijding van honger. Liket betreurt het dat Van Haga het onderwerp zo zakelijk benadert, omdat het hier namelijk om een ethische kwestie gaat.
Het is niet ondenkbaar dat Van Haga met zijn koude benadering van het onderwerp de VVD-stemmer op zijn hand wil krijgen. Liket: "Ik vind het geen goed idee om te spelen met de sympathie van de Nederlandse kiezer bij zo’n belangrijk onderwerp. Als dat de bedoeling was hiervan, dan is dat natuurlijk echt om van over te geven. Het gaat hier over budgetten die voor mensen betekenen of ze leven of niet leven."
Toch denkt dr. Liket dat het prioriteren van hulp wél nodig is. In Nederland vinden we het ook normaal. "Als we in Nederland kijken hoe we ons geld uitgeven aan de gezondheidszorg voor Nederlanders, dan willen we duidelijk prioriteren. Zodat we met de gelimiteerde euro’s die we hebben zoveel mogelijk gezondheid creëren voor zoveel mogelijk mensen."
Het onderzoek waar de VVD’er zich volgens Liket op baseert komt van The Copenhagen Consensus. "Een club die bij elkaar komt om prioriteiten op te stellen. Ze berekenen wat de maatschappelijke waarde is van de euro’s die je investeert. Dat vind ik een heel erg goed idee." In plaats van alles beloven, zoals de gemiddelde politicus doet, is het volgens Liket dus belangrijk om reële keuzes te maken, gebaseerd op onderzoek.

Bewijs

De vraag of ontwikkelingssamenwerking überhaupt effectief is, is een lastige. Helaas is er bij ontwikkelingshulp namelijk geen 'natuurlijke feedback', zegt Liket. "Het is niet zo dat als jij investeert in een bepaald project dat je teruggerapporteerd krijgt of dat zinnig was. Daarvoor heb je onafhankelijke studies nodig.” Bij voorkeur liggen die al op het bureau van beleidsmakers vóór de investering wordt gedaan. "We gaan eerst allerlei projecten financieren. Na evaluatie komen we er achter dat sommige projecten heel goed werken, en sommige helemaal niet. Dat is mosterd na de maaltijd. We willen het bewijs [van effectiviteit, red.] vooraf, wanneer we het beleid maken, op ons bureau hebben. En ik kan je vertellen, dat gebeurt in heel veel gevallen absoluut niet."
"Ongeveer 75 procent van de interventies heeft nauwelijks effect. Maar 25 procent heeft juist enorme positieve effecten." Willen we het beter doen, dan is het volgens Liket hoog tijd dat we de wetenschap ietsje serieuzer gaan nemen bij het maken van ontwikkelingsbeleid.
Ster advertentie
Ster advertentie