De impact van een Amber Alert: hoe het gaat als je thuiskomt na een vermissing

Gisteren werd er een Amber Alert verstuurd voor een 15-jarige Celine uit Berghem. Amber Alerts worden weinig ingezet in Nederland, zo'n 1 of 2 keer per jaar en alleen als de nood echt hoog is. In een groot deel van de gevallen komt het kind veilig thuis. Bij een Amber Alert worden afbeeldingen en naam groot verspreid in het hele land. Twaalf miljoen mensen krijgen de vermissing te zien, blijkt uit cijfers van Amber Alert. "Je afbeelding wordt overal getoond. Het vermiste meisje Celine wordt door iedereen in de supermarkt herkend."

Niet koek en ei

"Sommige mensen denken dat alles weer koek en ei is als de vermiste terug is", zegt Jytte Reichter, woordvoerder van slachtofferhulp Nederland. Die stichting helpt slachtoffers die opgespoord zijn met een Amber Alert. "Maar meestal begint er dan juist een enorm proces van verwerking. Het is niet zo dat je morgen weer lekker naar school gaat en dat de ouders weer lekker aan de slag kunnen."

Jeroen Baardemans, woordvoerder van de familie van Celine, ziet dat er veel media-aandacht op zo'n gezin afkomt. "Ik heb namens de familie tot diep in de nacht aan de telefoon gezeten en ben online actief geweest. En vandaag vanaf vanochtend vroeg weer. Er is enorm veel aandacht."

Ook ziet Baardemans de impact van fotomateriaal dat online blijft staan: "Iedereen googelt zichzelf wel eens. En als je dan ooit onderwerp van een Amber Alert was en je naam komt op die manier boven: daar zit niemand op te wachten."

Iedereen weet het

Een Amber Alert wordt niet zomaar ingezet, want ook in de tijd dat het Amber Alert van kracht is en de vermiste nog niet is teruggevonden, is de impact enorm voor nabestaanden. "Je hoort van de politie dat ze vrezen voor het leven van je kind. Een grotere impact bestaat er haast niet." Maar ook de aandacht kan lastig zijn. "Omdat iedereen in de omgeving weet wat er gebeurt."

Slachtofferhulp probeert te ondersteunen tijdens de vermissing, maar ook als de vermiste terug is. "We luisteren naar wat hen is overkomen. Dit soort traumatische ervaringen leveren stress op, de een gaat heel goed slapen de andere heel slecht." Ook voor de naasten van de vermiste heeft het gevolgen dat iedereen weet wat er aan de hand was.

"Soms hebben mensen daar steun aan, want dan hoef je niet aan iedereen uit te leggen wat er gebeurd is, maar voor veel slachtoffers of achterblijvers is het heel erg belastend dat iedereen weet wat je overkomen is. Wij adviseren dan om het dagelijks ritme weer op te pakken. Dat zorgt voor afleiding."

De pers

En dan is er nog de communicatie richting de pers. Onder de naam 'namens de familie' wordt de familie bijgestaan. Jeroen Baardemans is 1,5 jaar woordvoerder voor families. Hij heeft nu ongeveer 6 zaken gedaan en is betrokken bij de zaak van Celine, waar gisteren de Amber Alert voor werd verstuurd. "We kijken of er mogelijkheden zijn om foto's offline te halen, we gaan in gesprek met media-organisaties en social media platforms. Regelmatig lukt het om dan informatie offline te krijgen. Celine is 15 en je wil voorkomen dat dit haar verder leven blijft achtervolgen."

Reichter ziet voordelen van een familiewoordvoerder bij dit soort gebeurtenissen. "Mensen weten vaak niet wat op hun afkomt. Meewerken aan een interview voor de krant betekent dat journalisten je misschien ook 's avonds aan tafel willen bij een talkshow." Bij dat soort punten kan een communicatie-expert goed helpen. Het is lastig te zeggen wanneer alles weer normaal is, vertelt Reichter. Maar vaak is er geen extra hulp nodig. "Wij zijn er voor de emotionele hulp, daar hebben de meeste mensen genoeg aan."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.