CO2-uitstoot moet verder worden teruggeschroefd: 5 vragen over de nieuwe Europese klimaatwet

Waarom moesten de normen in een Europese klimaatwet worden aangescherpt?

"Europa heeft natuurlijk getekend voor het klimaatakkoord van Parijs. En de doelen die Europa had, lagen nog niet in lijn met dat klimaatakkoord. Heel veel lidstaten deden dat al wel. Nederland is bijvoorbeeld naar 49 procent gegaan, in afwachting wat Europa ging doen. Europa heeft een paar maanden geleden al gezegd dat het naar 55 procent zou gaan en nu wordt het dus vastgelegd in een klimaatwet, met allerlei regels die dat voor elkaar moeten krijgen."

Hoe haalbaar is het?

"Ik denk dat het haalbaar is, maar het is wél erg ambitieus. Het is haalbaar, omdat we het op Europees niveau doen. Juist dan kunnen we het kostenefficiënt en snel doen. Het is dus een hele goede stap."

Deze doelstelling betekent overigens niet dat elk land 55 procent minder moet uitstoten, dat is wel eens misvatting. Europa kijkt naar het draagvlak van landen. Dus hoeveel potentieel is er voor duurzame energie? En hoe goed gaat het economisch, kan een land het dragen? In de doorvertaling wordt er dus gekeken naar de toestand in lidstaten."

De oude ambitie was een reductie van 40 procent aan broeikasgassen, nu dus 55 procent. Hoe groot is dat verschil?

"Het verschil is echt substantieel. Het referentiejaar is 1990. Dus het reductiedoel gaat ten opzichte van de uitstoot in 1990. En we hebben al een heel stuk gedaan, Europa heeft in die jaren al meer dan 20 procent gereduceerd. De stap naar 40 procent was dus een verdubbeling. En nu naar 55 procent is bijna drie keer zoveel. Het is dus een forse aanscherping."

Het Europees Parlement wilde aanvankelijk een aanscherping van 60 procent in plaats van 55 procent, maar dat noemt Timmermans 'onverstandig en niet haalbaar'. Maar waarin zit die 5 procent verschil?

“Dat is moeilijk te zeggen, omdat je het niet op één maatregel kunt plakken. Elke procent om te verduurzamen, kost niet hetzelfde. De eerste stappen kosten minder, maar hoe verder men gaat, hoe duurder het wordt. Sommige technologieën die nodig zijn om grote stappen te zetten in de industrie zijn ook nog niet klaar. Die worden nu ontwikkeld, dus soms is er gewoon wat tijd nodig.”

Wat gaan we merken van de nieuwe klimaatwet?

"Ik denk best veel. De klimaatwet wordt doorvertaald naar alle lidstaten. In Nederland hebben we al een klimaatakkoord die vooruitliep op de 55 procent, al zal er nog wel een tandje bij moeten. Dat betekent concreet dat het wordt doorvertaald in de manier hoe we onze huizen verwarmen of onze auto’s gebruiken."

"Europa gaat bijvoorbeeld de normen voor emissie van auto’s aanscherpen, dus zullen er meer elektrische auto’s op de markt komen. Maar ook worden de normen van huishoudelijke apparaten aangescherpt. De instrumenten worden dus aangescherpt en op allerlei manieren krijgen lidstaten een extra opgave."

Staat ons land straks helemaal vol met zonnepanelen en windmolens om aan de nieuwe wet te voldoen? “Het is soms jammer dat we de energietransitie versmallen tot windmolens en zonnepalen, want dat is maar een klein stukje van de taart. Natuurlijk gaan we meer windmolens en zonnepalen zien, maar er zit een grens aan. De grote taartpunt die straks duurzame elektriciteit gaat leveren, wordt wind op zee."

"Maar elektriciteit is slechts een klein stukje van de hele energievraag. We moeten dus ook aan de slag met aardwarmte, biomassa en CO2-opslag. Het wordt dus een heel uitdagend pakket, maar Nederland is denk ik voor een belangrijk deel op weg om het te halen."

Waar moet het geld vandaan komen om alles te bekostigen?

"Het flauwe antwoord is dat we het uiteindelijk altijd zelf betalen. Want óf het wordt betaald via de belastingen, óf de apparaten de we kopen worden duurder. Maar Europa zal het versleutelen via de lidstaten. De lidstaten krijgen een doelstelling mee, waarmee ze uiteindelijk een klimaatbeleid maken."

"Het is aan de lidstaten zelf om daarmee aan de slag te gaan. Het is dus niet zo dat Europa nu opeens een grote extra belasting gaat invoeren."