De invloed van AI in verkiezingscampagnes: 'Het is echt problematisch'

Weinig kennis en aandacht

Volgens AI-ethicus en techniekfilosoof Joris Krijger is de grootste zorg het gebrek aan expertise over dit soort onderwerpen onder de verkiesbare kandidaten van alle politieke partijen. "Dit onderwerp leeft niet bij de politieke partijen zoals het zou moeten", vindt Krijger. "Het komt niet echt terug in de partijprogramma’s."

Krijger ziet dat AI vaak als een bijzaak wordt beschouwd door politici, terwijl dat inmiddels niet meer het geval is. "We onderschatten hoeveel invloed deze techniek heeft", stelt Krijger. "Je ziet op veel plekken dat AI al wordt gebruikt, zoals in de zorg en in het onderwijs."

Ook heeft AI volgens Krijger een grote invloed op de arbeidsmarkt: "Je ziet het nu al aan de afname van startersfuncties. Mensen die afstuderen kunnen moeilijker aan een baan komen, omdat het werk dat je als junior doet, door AI wordt overgenomen."

AI raadplegen voor stemadvies

Daarnaast raadpleegt één op de tien mensen ChatGPT voor stemadvies. "Uit onderzoek blijkt dat veel van deze taalmodellen een lichte linkse voorkeur hebben", legt Krijger uit. "Dat heeft met van alles te maken: de trainingsdata, de gebruikers, enzovoorts." Zelfs bij vage vragen geeft ChatGPT een duidelijk antwoord: "Een journalist vroeg bijvoorbeeld: 'Als ik wil dat er goede dingen gebeuren, op welke partij moet ik dan stemmen?' Toen kwam er GroenLinks/PvdA uit."

Gebruik van AI in verkiezingscampagnes

Er zijn zelfs partijen die AI gebruiken voor hun verkiezingscampagnes. "Als we kijken naar het gebruik van AI-content in campagnes, dus deepfakes of met AI-genereerde plaatjes of teksten, dan zie je eigenlijk dat vooral de rechtse hoek, en met name de PVV, veel van deze content de wereld in slingert." Krijger vindt dit zorgelijk: "Wat je ziet, is dat mensen die daar naar kijken vaak niet goed kunnen onderscheiden of het echt of nep is."

"Met AI wordt er op het onderbuikgevoel ingespeeld op een manier waarvan ik denk dat het niet wenselijk zou moeten zijn", zegt Krijger. Onlangs publiceerde De Groene Amsterdammer een stuk waarin zij aantonen dat de PVV met hun AI-plaatjes zo veel mogelijk angst probeert op te roepen. "Dat is problematisch", vindt Krijger.

Wil je beter ingelicht zijn?

Beluister dan de gehele uitzending van Goed Ingelichte Kring van zaterdag 18 oktober 2025. In deze uitzending bespreekt Sam Hagens de veranderingen in de houding van Nederlanders tegenover democratie met Victor Vlam, hoogleraar electorale politiek Henk van der Kolk en politiek verslaggever van het ANP Lydia van Rooijen. Daarnaast gaat het over het optreden van Wilders bij Vandaag Inside, het stikstofdebat, Rob Jetten en hoe de lokale politiek een voorbeeld kan vormen voor de nationale politiek. Want: gaan campagnes eigenlijk wel over onderwerpen die echt opgelost kunnen worden?