Veel mannen hebben last van plasangst: hoe kom je er vanaf?

"Het is bij mij voornamelijk een ding wat zich voordoet in sociale aangelegenheden", legt Molenaar uit. "Bijvoorbeeld bij een festival, bij het uitgaan, maar eigenlijk in het algemeen bij toiletten, bij mannen waar gewoon ook andere mannen om mij heen staan. En dan gaan eigenlijk de sluizen gewoon dicht."

Sociale druk

Volgens uroloog Bart van Bezooijen van het Meander Medisch Centrum is het een veelgehoorde klacht, vooral bij jongere mannen. "Zeker bij de wat jongere mannen, van onder de zestig. In de gesprekken die ik heb is altijd een van mijn vragen: Hoe gaat het plassen in bijvoorbeeld een café? Of is het een festival? En op die manier kom je erachter of dit ook een rol speelt bij de plasklachten."

Molenaar ging voor zijn artikel langs verschillende deskundigen, waaronder een uroloog, psycholoog en seksuoloog. Wat bleek? "Daar kwam eigenlijk uit dat het voornamelijk een soort sociale angst is waardoor het fysiek uiteindelijk niet lukt." Molenaar ging vervolgens op zoek naar antwoorden, want hij is zeker niet de enige. "Tussen de 3 en 16 procent van alle mensen heeft hier in meer of mindere mate last van, waarvan 80% man. Dus daarmee is het wel een mannenprobleem."

De bekkenbodemspieren

Uroloog Van Bezooijen licht toe wat er fysiek gebeurt als de angst toeslaat. Plassen is een complex samenspel van spieren, waarbij de blaas zich samentrekt en twee sluitspieren moeten ontspannen. "En als laatste, en dat is het belangrijkste, heb je ook nog bekkenbodemspieren. Die houden van alles op zijn plaats en die moeten ook ontspannen als je plast. En dat gaat niet goed bij mensen die moeilijk kunnen plassen in het openbaar."

De oorzaak is pure spanning. "Als je te gespannen bent - het woord zegt het zelf - is je spierspanning hoger. En dat geldt dus ook voor de bekkenbodemspieren", aldus Van Bezooijen. Hoewel de spieren te trainen zijn, is professionele hulp vaak nodig. "Het ontspannen van de bekkenbodemspieren, dat is moeilijk. En daarvoor is de hulp van een bekkentherapeut, een gespecialiseerde fysiotherapeut, nodig. Anders leer je dat nooit helemaal goed."

Doorbreken van het taboe

Volgens Pim Molenaar is de belangrijkste stap het doorbreken van het taboe. "Ga met elkaar in gesprek en doorbreek het taboe een beetje. En daarmee kan je als man die daar zich zorgen over maakt hopelijk wat meer rust in vinden." Hij kreeg ook praktische tips mee. "Een tip is om inderdaad die bekkenbodem te ontspannen. Een manier daarvoor is bijvoorbeeld met je voeten in een pizzapunt naar elkaar toe gaan staan. Maar ook bijvoorbeeld fluiten werkt om de bekkenbodem te ontspannen."

De diepere laag van het probleem zit volgens seksuoloog Coby Rijxman, met wie Molenaar sprak, in het gevoel van mannelijkheid. "De meest zalvende woorden die ik eigenlijk heb meegekregen, die kwam van seksuoloog Cobi Reisman. Die zei: het raakt gewoon heel erg aan mannelijkheid." Haar boodschap was dat wanneer het plassen niet functioneert, dat je niet minder man bent.

Ingrijpend

Tot slot benadrukt uroloog Van Bezooijen hoe ingrijpend plasproblemen kunnen zijn. "Dat kan je leven beheersen. Er zijn mensen die hun huis niet meer uit komen vanwege plasproblemen. Dus nee, dat dat kan ontzettend invaliderend zijn." Hij pleit voor een open gesprek. "Het is heel kwetsbaar. En dat maakt mijn werk ook wel dankbaar. Dat ik op een normale manier erover praat en normale vragen erover stel - en misschien ook nog een oplossing heb."