Binnenland
EO

Communisme in de lift onder jongeren; 'ze hebben niet de lading van de Koude Oorlog'

foto: Pixabay
  1. Nieuwschevron right
  2. Communisme in de lift onder jongeren; 'ze hebben niet de lading van de Koude Oorlog'

Communisme, die ideologie die sinds begin jaren '90 door velen dood wordt gewaand in het westen, lijkt aan een opmars bezig. De jongerenorganisatie ROOD, die uit de SP werd gezet nadat zij een openlijk communistische voorzitter koos, groeit naar eigen zeggen alleen maar. "Ik wil een veel democratischer systeem en dat vind ik in het communisme", zegt die voorzitter, Olaf Kemerink in Dit is de Dag.

Na het uit elkaar vallen van de Sovjet-Unie en het vallen van de muur leek communisme ten dode opgeschreven, maar inmiddels is het onder jongeren dus geen vies woord meer. Naast de openlijke sympathieën van ROOD Twitterde ook de voorzitter van de jongerenorganisatie van GroenLinks DWARS, Sabine Scharwachter, onlangs dat ze niet snapte dat mensen geen communist werden.

Volgens Kemerink hebben veel jongeren niet de negatieve lading van het communisme omdat ze de Sovjet-Unie, volgens hem een slecht voorbeeld van communisme, niet hebben meegemaakt. "Jongeren zien nu dat niet iedere communist Staling steunt", zegt hij.

Ongelijkheid

Kemerink stelt dat ongelijkheid de grootste oorzaak is. "De macht zit nu bij een kleine groep, de kapitalisten, en veel dingen zijn niet democratisch", vindt hij, "Er gebeuren veel dingen die mensen niet willen." Communisme zou democratie kunnen waarborgen, denkt hij. "Radicale democratie", noemt hij dat.

Historicus Wim Berkelaar snapt de opmars wel: "Er is veel sprake van ongelijkheid", beaamt hij. Jongeren zijn regelmatig slachtoffer van kapitalisme, wat volgens Berkelaar zelfs in "zogenaamde communistische landen overheersend is." China dweept met communisme, maar eigenlijk is er sprake van 'staatskapitalisme', stelt Berkelaar.

Democratie

Op het punt van democratie is er bij Berkelaar minder begrip. Voormalige communistische landen zeiden wel democratisch te zijn, maar de beslissingen werden gemaakt door een kleine groep. De DDR, afkorting voor Duitse Democratische Republiek, is daar een voorbeeld van. Karl Marx schreef over 'dictatuur van het proleriaat', de arbeidersklasse, maar die klasse is natuurlijk niet homogeen, zegt Berkelaar. "Wie representeert nou die hele klasse?" vraagt hij zich af. Dat is een onopgelost probleem bij Marx, vindt hij.

Kemerink geeft toe dat communistische en socialistische bewegingen vaak inderdaad niet democratisch zijn. Hij heeft daarin ook commentaar op zijn voormalige partij, de SP. "De partij heeft een verbod op facties. Het partijblad, Tribune, staat onder directe controle van het partijbestuur", zegt hij.

Kritiek op links

De historicus wijst erop dat veel mensen uit de zogenoemde 'arbeidersklasse' juist op rechtse partijen stemmen, zoals de VVD en Forum voor Democratie. Volgens Kemerink komt dat omdat linkse partijen "geen alternatief kunnen bieden". De PvdA regeert met rechtse partijen en sluit bijvoorbeeld sociale werkplaatsen, zegt hij: "Dan kun je net zo goed op de VVD stemmen…"

Ster advertentie
Ster advertentie