100-jarige nazi voor de rechter: 'Dood verjaart niet, niemand is te oud voor een rechtszaak'

1. Voor welke daden staat Josef S. terecht?

''In de periode van 1942 tot 1945 werkte S. in het concentratiekamp zo’n 30 kilometer nabij Berlijn. "Daar wordt hij verdacht voor de medeplichtigheid aan 3518 moorden”, legt Ten Cate uit.

2. Waarom staat hij nu pas voor de rechter?

Het antwoord hierop is heel simpel, aldus hoogleraar Ten Cate: "Moord verjaart niet."

3. Komt het vaker voor dat zulke oude mensen voor de rechter komen te staan?

"In de Bondsrepubliek maken ze hier de jaren veel werk van. Steeds als we denken dat het de laatste zaak is, komt er weer een nieuwe rechtszaak."

4. In hoeverre is deze zaak symbolisch?

Deels is het een symbolische rechtszaak, legt Ten Cate uit. "Het doel van de rechtszaak is ook om de aandacht te vestigen op het feit dat dit type rechtszaken eerder niet werden berecht."

5. Welke straf hangt Josef S. boven het hoofd?

"Bij veroordeling is dat minstens 3 jaar, en hoogstens 15 jaar. Op deze leeftijd is 3 jaar al levenslang voor de man."

Dat mensen zoals S. nu pas vervolgd worden voor oorlogsmisdaden, heeft alles te maken met de berechting van kampbewaker John Demjanjuk, legt Ten Cate uit. "De eerste decennia na de bondsrepubliek werd moord door oorlogsmisdadigers vervolgd als alle andere vormen van moord. Dat wil zeggen dat er een slachtoffer, getuige en geïdentificeerd dader moeten zijn, dat was in concentratiekampen ondoenlijk. Nu wordt iedereen berecht die dienst heeft gedaan in een kamp, dat is begonnen bij Demjanjuk."

Josef S. is inmiddels 100 jaar oud, maar wordt nog wel lichamelijk en geestelijk in staat geacht om voor de rechtbank te staan. "Het maakt niet uit hoe oud je bent", zegt Ten Cate. "Het gaat erom hoe gezond je bent. Aan de andere kant is het zo dat als in Duitsland een proces begonnen is, de zaak afgemaakt wordt."