Als het aan het OM ligt wordt vader Gerrit Jan van D. niet vervolgd in de Ruinerwold-zaak. Hoe zit dat?

In oktober 2019 werd Nederland opgeschrikt door het spookgezin in Ruinerwold. Vader Gerrit Jan van D. wordt ervan verdacht zes van zijn kinderen tegen hun wil te hebben vastgehouden in een afgelegen boerderij. Twee van de kinderen zou hij ook seksueel misbruikt hebben. De vader moet voor de rechter verschijnen, maar er wordt nu getwijfeld of hij zijn eigen proces wel kan bijwonen en in staat is om te begrijpen wat er gezegd en gevraagd wordt.

Van D. heeft in 2016 een hersenbloeding gehad. Hij is daar toen niet voor behandeld. Volgens deskundigen zit hij opgesloten in zijn eigen brein, zo vertelde het OM vandaag tijdens de zitting. "Er kunnen wel dingen in, maar beperkt dingen uit en van wat er in gaat is het niet duidelijk wat er begrepen wordt." Daarom komt het Openbaar Ministerie vandaag tot de conclusie dat een eerlijk proces niet mogelijk is en vraagt aan de rechter om het OM niet ontvankelijk te verklaren en de vervolging van Gerrit Jan van D. niet door te laten gaan.

Strafrechtadvocaat Boufadiss legt uit dat het alles te maken heeft met artikel 6 van de Europese Verklaring voor de Rechten van de Mens. "Dat is een artikel waarin is vastgelegd dat iedere verdachte recht heeft op een eerlijk proces. Zo moet iedere verdachte de verdenking kunnen begrijpen, hij moet aanwezig kunnen zijn bij het proces, en hij moet ook actief deel kunnen nemen aan het proces. Iedere verdachte mag zich verweren tegen de verdenking."

Dat is bij de vader niet mogelijk, legt Boufadiss uit. Deskundigen hebben hem onderzocht en zijn tot de conclusie gekomen dat hij niet voldoende kan communiceren om een proces te begrijpen. "Hij kan zich niet uitdrukken. Daarnaast hebben ze ook geconstateerd dat hij moeilijke vragen en nuances niet begrijpt. Om die redenen zeggen de deskundigen dat het voor hem onmogelijk is om zich te verweren tegen de verdenking, om de verdenking te begrijpen, vragen van de rechter te kunnen begrijpen en om antwoord te geven op de vragen van de rechter."

Het Openbaar Ministerie heeft aangegeven dat het niet is dat ze denken dat Gerrit Jan van D. niks strafbaars gedaan heeft, maar dat een eerlijk proces essentieel is in onze rechtsstaat. Boufadiss kan zich voorstellen dat het voor het Openbaar Ministerie frustrerend is. De officier van justitie gaf aan dat ze niet goed weten hoe ze een eerlijk proces voor deze verdachte kunnen organiseren en dus ziet het Openbaar Ministerie af van hun recht op strafvervolging. Omdat de zaak al is aangebracht bij de rechter kan het Openbaar Ministerie de zaak niet seponeren.

Boufadiss kan zich voorstellen dat veel mensen thuis zich afvragen waarom hij niet gewoon vervolgd wordt als het bewijs er gewoon is. Maar toch blijft ze hameren op het belang van een eerlijk proces. "Je kan het vergelijken met iemand de boksring insturen met de armen op de rug geketend, een blinddoek om en oorwarmers op en dan die bokswedstrijd toch van start laten gaan".

Als de rechter besluit dat Gerrit Jan van D. niet vervolgd kan worden komt hij weer vrij. De oudste 4 kinderen maken zich daar ernstige zorgen om. De jongere, meerderjarige, kinderen hebben namelijk al aangegeven dan weer bij hun vader te willen wonen. De vraag rijst of dit dan allemaal voor niets is geweest. Volgens Boufadiss is dat niet zo: "Deze kinderen zijn in ieder geval niet meer geheim. Mensen kennen hun verhaal nu en er kan worden ingegrepen als dat nodig is. Het is helaas wel zo dat de jongste kinderen volwassen zijn en ze dus zelf mogen bepalen waar zij wonen."

De rechter beslist op 4 maart of Gerrit Jan van D. inderdaad niet vervolgd kan worden. Vandaag is ook bekend geworden dat Jessica Villerius voor BNNVARA een documentaire over de kinderen van Ruinerwold maakt. De 4 oudste kinderen geven in een verklaring aan dat dit de eerste en enige keer is dat ze hun hele verhaal gaan vertellen. De Kinderen van Ruinerwold is vanaf 24 maart vier woensdagen te zien op NPO 1.