Gedragswetenschapper RIVM: 'Draagvlak voor mondkapjes enige dat toeneemt'

Het RIVM heeft nu vijfmaal onder andere draagvlak voor de coronamaatregelen gepeild onder de Nederlandse bevolking. Waar de steun voor met name sociale maatregelen als de 1,5 meter afstand daalt, is er voor mondkapjes een stijgende lijn zichtbaar. Exacte cijfers heeft De Bruin niet paraat, maar hij schat dat zo rond de 30 tot 40 procent van de mensen de maatregel steunt.

Symbolische werking of schijnveiligheid?

Over de daadwerkelijke effectiviteit van mondkapjes zijn experts het niet eens. Ook over het psychologische effect zijn de meningen verdeeld. Het brengt het risico van schijnveiligheid mee, waarbij mensen denken dat het mondkapje voldoende beschermt en de 1,5 meter afstand niet gehouden hoeft te worden. "Vandaar dat het alleen wordt geadviseerd op plekken waar de 1,5 meter niet gehouden kan worden."

Tegelijkertijd zou het constant zien van mondkapjes en geconfronteerd worden met de maatregel ervoor kunnen zorgen dat mensen zich meer bewust zijn van het virus en maatregelen beter in acht nemen. "Daar is de literatuur niet eenduidig over."

Vrees voor terugdraaien bezoekregeling

Luisteraar mevrouw Derksen belde naar de studio van Spraakmakers om haar vrees te uiten dat een lakse houding omtrent coronamaatregelen ertoe gaat leiden dat de bezoekregeling in zorgcentra teruggedraaid gaat worden. "Ik vind het heel erg voor de mensen zelf én voor de verpleging."

De man van mevrouw Derksen werd tijdens de coronacrisis opgenomen in een zorgcentrum vanwege de ziekte van Parkinson en hij belandde in het ziekenhuis. Nu mag mevrouw Derksen hem weer bezoeken en dat wil ze graag zo houden. "Laten we alsjeblieft mondkapjes dragen en voorzichtig zijn."

Jan Slagter, omroepbaas en eigenaar van een verpleeghuis, vindt de zorg van mevrouw Derksen terecht en hoopt eveneens dat we niet teruggaan naar een situatie waarin familie de bewoners niet mag bezoeken. "Het is schrijnend om verhalen te horen van mensen die drie maanden alleen op een kamertje hebben gezeten. Dat mag absoluut niet meer gebeuren." Als mondkapjes ook maar een beetje helpen, "dan moeten we dat gewoon doen."

Toenemend gevoel van dreiging

In de onderzoeken van het RIVM ziet De Bruin dat voor het eerst het gevoel van dreiging níet verder afneemt. "Er is zelfs een toename van het aantal mensen dat een tweede golf verwacht en denkt dat covid-besmetting ernstig is." Daarbij is de afgelopen week niet meegenomen in het onderzoek, met de opleving van corona in Nederland. "Dit is waarschijnlijk alleen gebaseerd op berichten uit omliggende landen."

Toch houden mensen zich minder strikt aan maatregelen, als het vermijden van drukte en het bewaren van de 1,5 meter afstand. Ook de hygiënemaatregelen worden minder nageleefd. Op sleutelmomenten – van buiten naar binnen komen en op bezoek bij anderen – worden de handen minder gewassen. De Bruin: "Daar valt veel winst te behalen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.