's Nachts slachten bij hitte beter, maar het mag nog niet

Door de hitte dreigt de productie van varkensvlees vast te lopen. Overdag is het nu te warm om de levende dieren te vervoeren naar het slachthuis. Maar de inspecteurs die naast dierenartsen bij de slacht aanwezig moeten zijn, kunnen vanwege hun arbeidsovereenkomst niet 's nachts werken.

Verplichte controle

De op een na grootste vleesverwerker in Nederland, Van Rooi Meat uit Helmond, diende een verzoek in bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zodat de slachters om middernacht kunnen beginnen met hun werk. De autoriteit zegt dat verzoek wel te willen inwilligen, maar het niet te kunnen. De oorzaak: er kan 's nachts geen inspecteur van de Kwaliteitskeuring Dierlijke Sector (KDS) aanwezig zijn om de karkassen te controleren. En dat is verplicht.

Een uurtje eerder - in plaats van om 05.00 uur om 04.00 uur met de slacht beginnen - is wat de slachter tot nu voor elkaar kreeg bij de instantie. Maar dat biedt geen soelaas, zegt mede-eigenaar Addy van Rooi. Volgens hem gaat het om een sectorbreed probleem.

"Hoe eerder je 's nachts begint, des te koeler het in de hitteperiode is", zegt hij. "We moeten doorwerken omdat de varkensstallen bij de boer anders overvol raken. Die hebben een productie waarbij er telkens jonge dieren bijkomen. Die moeten op hun beurt worden vervoerd naar de slachterij. Gebeurt dat niet, dan komen er dus steeds meer dieren in de stal. Dan wordt het daar steeds warmer, en dat is niet goed voor het dierenwelzijn."

Dat de varkensboeren, de chauffeurs voor het transport en het personeel van de slachterij dan ook 's nachts moeten werken, moet dan op de koop toe worden genomen, vindt Van Rooi. "Ik denk dat ook chauffeurs liever in de koelte van de nacht werken."

Tropenrooster voor varkens

Naast de vereiste toestemming van de NVWA om eerder te beginnen met de slacht, zijn er tal van andere zaken waar een slachter van vee aan moet voldoen, zeker bij warmer weer. Als het warmer is dan 27 graden treden hitteprotocollen van verschillende vee- en vleessectoren in werking. Er mogen minder dieren worden vervoerd, vrachtwagens moeten gekoeld zijn en bij de slachthuizen moeten gekoelde wachtstallen ingericht zijn om dieren niet onnodig te laten lijden.

En hoewel elke varkensslachter zich aan de Europese norm moet houden, pakt dit alsnog vaak slecht uit voor dierenwelzijn als het kwik stijgt, zegt dierenrechtenorganisatie Eyes on Animals. De organisatie rijdt vandaag langs verschillende slachterijen om te kijken hoe er in de hitte met de dieren wordt omgegaan.

Eyes on Animals is al drie jaar in gesprek met de NVWA, maar die wijst of naar de KDS of naar de slacht. "In ieder geval wijst de vinger telkens naar de ander", zegt directeur Lesley Moffat. "Inmiddels hebben zoveel dieren geleden, het duurt veel te lang terwijl het een enorm probleem is. Het lastige is: wij weten niet wie verantwoordelijk is. Wij hebben bijvoorbeeld nooit een rechtstreekse reactie gehad van de KDS of het klopt wat er wordt beweerd. Veel andere beroepen kunnen 's nachts wel werken. Een politieman kan niet zeggen: ik kom mijn bed niet uit. Waarom hier dan wel?"

Hittestress

Ook Frans Wouters, voorzitter van de Vereniging van Slachterijen en Vleesverwerkende bedrijven (VSV), maakt zich grote zorgen om de vleesverwerkers en dieren. Vooral als hoge temperaturen vaker voorkomen en langer aanhouden. "Er moet daarom niet alleen globale medewerking zijn van instanties zoals de NVWA maar veel concretere ondersteuning: dit zijn calamiteiten. Als de hitte vaker voorkomt, moeten er ook structureel meer uren ter beschikking komen om de dieren te controleren."

Tijdens de hete zomer afgelopen jaar constateerde de VSV ook problemen met dieren. "In hoeverre dat uit de hand is gelopen weet ik niet. Wel weet ik dat de mindere capaciteit om te slachten leidt tot problemen elders in de keten en elke schakel is belangrijk. Leveranciers komen zo overvol te zitten en ook het transport kan niet verder. Varkens krijgen met die warmte gezondheidsproblemen: van hittestress tot hartproblemen."

Verandering

De NVWA reageert dat de wil om de werktijden van de controleur te veranderen er is. De instantie gaat er met de slachterij in Helmond over praten.

KDS zegt de lijn van de NVWA te volgen en stelt dat "aanpassing naar aanleiding van een evaluatie altijd bespreekbaar is".