Forensisch duiken: 'Onder water is een tijdscapsule'

Diepe duisternis

Het water in Nederland is wel iets anders dan wat hobbyduiker en Het Misdaadbureau-journalist Noa van Oostrom gewend is: "Ik ben gewend om te duiken op plekken waar je dertig meter ver kunt kijken, waar het vol zit met visjes en koraal." In Nederland is dat heel anders, op de meeste plekken is er maximaal drie meter zicht. Bovendien is het water in Nederland vaak heel koud. "Het is vaak nul zicht", vertelt forensisch duiker Marco Pot, "alles moet op de tast gebeuren."

Wat is forensisch duiken?

Een plaats delict op land ziet er heel anders uit dan onder water: "Je ziet een tent, allemaal mensen in witte pakken, een oranje lint en er lopen veel mensen rond. Onder water is dat absoluut niet zo", legt Pot uit. "Daar moet je op de tast kijken wat je tegenkomt." Dat zorgt regelmatig voor gevaarlijke situaties, want het grootste deel van wat duikers tegenkomen is rommel, zoals winkelwagentjes en fietsen, maar ook messen en naalden. Daarom wordt er tegenwoordig vaker gebruikgemaakt van onderwaterdrones en sonar, zodat het veiliger is voor duikers om het diepe in te gaan.

Onderzoeken onder water kunnen cruciaal zijn: in veel grote zaken worden duikers ingezet. Dat is niet voor niets, want in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, kunnen objecten juist onder water lang bewaard blijven. "Onder water is een soort tijdscapsule: er is geen zuurstof, het is vaak koud, dus een object kan heel lang goed blijven", legt Pot uit. Zelfs vingerafdrukken blijven onder water bewaard. "Een vingerafdruk is vet en vaak komt er een beetje modder in en uiteindelijk kun je met een goede techniek ook onder water een vingerafdruk veilig stellen."

'Ik voel hier wat haren, dit is de persoon'

Forensisch duiken kun je trainen, maar Pot legt uit dat het mentale gedeelte pas komt als je het zelf meemaakt. "Wat je tegenkomt kan het lichaam zijn waar in gesneden is, delen van een lichaam of iemand die onthoofd is." Bovendien zijn er dingen die je volgens Pot alleen begrijpt als je ze zelf ervaart. Zo vertelt hij over een vrouwelijk slachtoffer dat met haar auto te water was geraakt. Bekijk het fragment hier:

Trainen als duiker

Om de wereld van het forensisch duiken te ervaren liep Noa van Oostrom een dag mee met een training. Daar merkte ze pas hoe moeilijk het is om in Nederland te duiken: "Als je dit in het echt gaat doen, moet je goed getraind zijn." Tijdens een oefening wordt alles zo realistisch mogelijk nagebootst, ook de slachtoffers. "Die baby zit ook echt in een maxi-cosi en er zitten ook echt bloedsporen op. Dat is best wel naar", vertelt Van Oostrom. "Ik vond het wel een hele bijzondere ervaring om een inkijkje te krijgen in deze forensische wereld."

Benieuwd naar wat Noa van Oostrom nog meer heeft geleerd tijdens de training als forensisch duiker? Of benieuwd naar wat Marco Pot nog meer heeft meegemaakt onderwater? Beluister dan nu de nieuwste aflevering van Het Misdaadbureau.