'We bewaken de democratie’: hoe de politie politici beveiligt

Uit data van de Stichting Democratie Monitor blijkt dat het aantal bedreigingen richting politici sterk toeneemt. Volgens Willem Woelders, die binnen de Nationale Politie verantwoordelijk was voor de veiligheid van ondermeer politici, heeft dat te maken met de sterk gepolariseerde samenleving waarin we nu leven.

Daar hebben we volgens hem allemaal schuld aan. Media, burgers, maar ook politici zelf, die met heftige retoriek aanleiding worden voor mensen om met dreiging en geweld te reageren. "Natuurlijk heeft een politicus daar ook een rol in." De groep mensen die daadwerkelijk bereid is te dreigen of over te gaan tot geweld is gelukkig klein, zegt Woelders. "Maar daar zitten de politie en de NCTV bovenop."

Volgens Woelders is het in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de partij en de politicus om zelf maatregelen en preventie te treffen. Op het moment dat de NCTV een hogere dreiging vaststelt, kunnen deze personen terugvallen op bescherming van de overheid.

Capaciteit

Op dit moment zijn er zo’n 900 politieagenten en informatiespecialisten belast met het beveiligen van personen op het hoogste niveau. Dat zijn niet alleen politici, maar bijvoorbeeld ook journalisten of kroongetuigen die bedreigd worden.

De dreiging richting politici, de moord op advocaten en familie van kroongetuigen en de moord op Peter R. de Vries zorgden ervoor dat de druk op de capaciteit steeds groter wordt. Daarom heeft de politie nog eens 200 mensen extra opgeleid. 

Zeker in de afgelopen jaren was de druk zo groot dat niet iedere beveiligde persoon constant de vrijheid had om te doen wat nodig was, omdat er onvoldoende capaciteit beschikbaar was. "Dan kan het bijvoorbeeld dat bepaalde beveiligde personen even niet kunnen doen wat ze zouden moeten doen."

Dat was bijvoorbeeld het geval tijdens de NAVO-top in Den Haag, toen er veel extra buitenlandse delegaties moesten worden beveiligd. "Dat betekende dat een aantal Nederlandse personen die week niet naar kantoor of het buitenland kon, omdat die capaciteit er gewoon niet was."

Hoe word je beveiliger?

Binnen de politieacademie bestaan verschillende opleidingen voor persoonsbeveiliging op meerdere niveaus. "Zowel fysiek als mentaal moet je aan een aantal eisen voldoen die hoger liggen dan de normale instapeisen", vertelt Woelders over de selectieprocedure.

Als je eenmaal beveiliger bent, heb je ook te maken met een geheimhoudingsplicht, die overigens ook geldt voor politiemensen in het algemeen. "Je zit bij journalisten en politici aan boord en je hoort daar telefoongesprekken. Het is not done om dat te delen, niet met je leidinggevende en niet met collega’s."

Als politieagent kun je meerdere personen beveiligen, maar weigeren iemand te beveiligen vanwege je politieke voorkeur is geen optie. "We moeten de democratie bewaken. Dat is onafhankelijk van welke politicus je voor je hebt. Je kunt het volstrekt oneens zijn met die persoon, maar je taak moet je gewoon uitvoeren."