Binnenland

Wetteloos wonen: 'Er zit ook een duister kantje aan kraken'

foto: ANP

Nieuws
Wetteloos wonen: 'Er zit ook een duister kantje aan kraken'

Kraken is al vijftien jaar verboden in Nederland, maar toch wordt er nog volop gekraakt. Aan tafel bij Sam Hagens bij Goed Ingelichte Kring vertelt PowNed-verslaggever Sarah Bakker over een nieuwe documentaire over kraken die zij samen met PowNed-collega Abel Bijlsma heeft gemaakt. In de documentaire, getiteld Wetteloos wonen, gaan Bakker en Bijlsma in gesprek met krakers, eigenaren en omwonenden. Wat is het verschil tussen het 'ouderwetse' kraken en het huidige kraken? En wat voor soort mensen kraken eigenlijk een woning?

Kraakverbod

Officieel is er al vijftien jaar een kraakverbod in Nederland, maar toch wordt er gemiddeld elke drie dagen een pand gekraakt. "De infrastructuur van het kraken is hier best wel goed geregeld", legt Bakker uit. "Ik kreeg namelijk te horen: 'Je moet op een zaterdag kraken, want dan kan de officier van justitie pas op maandag iets gaan doen. Dan zit je er al 48 uur in en heb je huisvrede.'" Na 48 uur in een woning heeft een kraker al rechten en kan hij of zij er dus niet zomaar uitgezet worden.

Anders dan vroeger

"In de jaren tachtig was het echt heel anders", legt Bakker uit. Ook toen was er een groot woningtekort. "Het waren vooral Nederlanders die gingen kraken, want die zeiden: 'Wij willen gewoon een woning. Geen woning, geen kroning.'" Tegenwoordig zijn krakers voornamelijk mensen die niet uit Nederland komen. "Het zijn veelal Italianen, Spanjaarden, Portugezen, Engelsen en Ieren. Ook bijvoorbeeld arbeidsmigranten die op straat worden gezet, dus nood breekt wet voor hen", aldus Bakker. "Er zit ook een duister kantje aan. Dat is wat ik continu maar niet begreep: kraken is dus iets goeds, want je lost er een woningnood mee op voor jezelf, maar je neemt alsnog een woning af van een Nederlander. Dus wat doet dat dan precies?"

Video niet beschikbaar

Geen lekkere cocktail

"Krakers en PowNed, dat is vaak geen lekkere cocktail", vertelt Bakker. Ze legt uit dat ze voor de documentaire met een open vizier het gesprek met de krakers aanging, maar dat dat nog niet zo gemakkelijk was. "Niemand wilde met ons praten, dus toen zijn we undercover langsgegaan", stelt Bakker. "Mijn collega Abel Bijlsma ging er aanvankelijk in met het idee: 'Ik vind die krakers helemaal niets.' En ik dacht: 'Ik vind dat anarchisme ook wel echt iets hebben.' Dat was een fijne combinatie."

Benieuwd naar de documentaire? PowNed of View: Wetteloos wonen - 15 jaar kraakverbod is op donderdag 6 november om 20.25 uur te zien op NPO 3 en NPO Start.

Wil je beter ingelicht zijn?

Beluister dan de gehele uitzending van Goed Ingelichte Kring van zaterdag 1 november 2025. In deze uitzending bespreekt Sam Hagens onder andere de rechtszaak tegen Marco Borsato en de verkiezingsuitslag.