Textiel fossielvrij: terug naar plantaardige kleding

Vijftig stuks jassen, broeken, truien en shirts en veertig stuks ondergoed. Dat is hoeveel kleding elke Nederlander thuis in de kast heeft hangen, volgens het CBS. En terwijl de hoeveelheid textiel jaarlijks toeneemt, gooien we ook een heleboel weg.

Een gemiddeld persoon in de EU koopt vandaag de dag veertig procent meer kledingstukken dan in 1996, stelt de onderzoeksdienst van het Europees Parlement EPRS vast. Europeanen kopen jaarlijks 26 kilogram aan textiel en gooien elk jaar 11 kilogram weg. De overgrote meerderheid daarvan, 87 procent, komt terecht in de verbrandingsoven of op de stortplaats.

Gemaakt van polyester

Al eeuwenlang maken we kleding van natuurlijke vezels zoals katoen, wol, linnen en hennep. De eerste kledingstukken van polyester kwamen in de jaren ’50 van de vorige eeuw op de markt. Polyester heeft veel voordelen: het kreukt niet, het slijt niet snel en het is heel stevig. Maar er hoort ook een groot nadeel bij.

"Als je kijkt naar het labeltje van je kledingstuk en er staat polyester op, dan is dat kledingstuk gemaakt van aardolie. Heel veel mensen weten dat niet of beseffen dat niet", vertelt Harmsen, onderzoeker aan de WUR. Onbewust draag je zo bij aan het gebruik van fossiele brandstoffen en dus ook de toename van CO2 in de atmosfeer. "Ongeveer tweederde van de textielvezels wordt tegenwoordig gemaakt van aardolie, omdat het heel goedkoop kan worden geproduceerd."

Vergeten gewassen

Ze kijkt uit over de proefvelden van boerderij de Rusthoeve. Daar worden gewassen geteeld waarvan plantaardige textiel gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld vlas en jute, maar ook vezelhennep en zelfs brandnetel. "We kijken niet alleen naar hoe het groeit, maar vooral naar wat we ervan kunnen maken", aldus Van Oers, projectleider bij de boerderij, "zodat we uiteindelijk fossiele stromen kunnen vervangen door biomassastromen."

De paarsblauwe bloemetjes van de vlas vallen direct op. Vlas is een vezelgewas dat al heel lang gebruikt wordt, vertelt Harmsen. "Vlas is eigenlijk een vergeten gewas, een vergeten textielsoort geworden. Met name in de zomer is het een heel fijn textiel om te dragen; als het heel warm is, werkt vlas verkoelend." Het nadeel van vlas is dat het zo snel kreukt. Een oplossing die onderzocht wordt, is het mengen van vlas met jute.

Groot prijsverschil

De productie van natuurlijke vezels is een stuk duurder dan synthetische vezels. Ook hier op de boerderij wordt er veel handwerk gestoken in bijvoorbeeld onkruidbestrijding, dat volledig met de hand gedaan wordt. Maar hoe kan natuurlijke textiel ooit de markt heroveren als het prijsverschil zo ontzettend groot is?

Van Oers: "Het gaat er nu om: hoe krijgen we de markt in beweging? Hoe krijgen we het zover dat we er niet alleen over praten dat het belangrijk is textiel fossielvrij te maken, maar dat ook de consument zegt: ik wil voortaan een trui van vezelhennep."

Harmsen vervolgt: "Ik vergelijk het een beetje met de huidige gascrisis. Als op een gegeven moment olie gewoon niet meer beschikbaar is, zul je toch naar alternatieven moeten zoeken. En daar kun je beter nu mee beginnen dan wanneer het dadelijk echt te laat is."