Discriminatie op basis van uiterlijk is overal: 'Mooie mensen worden eerder aangenomen'

"Uit onderzoek blijkt dat mensen een algemene neiging hebben om mooiheid met goedheid te associëren", vertelt Vrielink. "Dat wordt ook wel het 'Disney-effect' genoemd: de mooie prinses is ook slim en lief. Daar tegenover wordt fysieke lelijkheid geassocieerd met negatieve eigenschappen. De boze heks is lelijk en dom."

Voordelen voor 'mooie mensen'

En dat komt in alle fases van ons leven voor, op allerlei gebieden. "Dat leidt echt tot een gunstiger behandeling van mensen die meer beantwoorden aan het schoonheidsideaal", aldus Vrielink. Kortom: "Ze worden sneller aangenomen, er zijn aanzienlijke inkomensverschillen tussen 'mooie' en 'minder mooie' mensen, 'mooie mensen' krijgen sneller promoties als ze eenmaal aangenomen zijn."

Iets dat fat justice-activiste Marjon Melissen herkent. "Ik heb wel eens het idee gehad, en dat is moeilijk hard te maken, dat ik niet aangenomen werd omdat een werkgever dacht dat ik het werk fysiek niet aan zou kunnen."

Het begint al vroeg

"En we zien dat dat niet alleen op het gebied van arbeid zo is, maar in heel het leven", zegt professor Vrielink. "Bij kinderen speelt het al. Een kind dat niet voldoet aan de norm, wordt minder mee gespeeld. Ze worden vaker gepest en uitgesloten. Dat gaat door tot op latere leeftijd. Bij bejaarden dacht men in onderzoek dat zij milder zouden zijn, maar het blijkt minstens even sterk door te werken."

Voormalig minister van Gehandicaptenzaken Rick Brink ziet dat je dan ook al vroeg moet beginnen het juiste voorbeeld te geven. "Als je wilt dat Nederland inclusiever wordt, dan moet je vroeg beginnen. Ik ben oom van drie kinderen, en zij zien mij gewoon als oom. En niet als iemand in een rolstoel. Als zij op het schoolplein iemand in een rolstoel zien, spelen ze gewoon met ze. Dat komt omdat ze van het begin af aan met elkaar in contact zijn gekomen. Kinderen moeten van het begin af aan leren dat niet iedereen eruit ziet zoals zijzelf."

Wat moet de politiek doen?

Rudmer Heerema, VVD-Kamerlid, vertelt in Kamerbreder dat wetgeving volgens hem niet de oplossing is om lookism tegen te gaan. "Volgens mij is het al verboden in Nederland. Je kunt er ook mee naar instanties stappen die er een uitspraak over kunnen doen. Maar het is zo ontzettend moeilijk te bewijzen. Daar ligt de moeilijkheid. Ik geloof dus als Kamerlid niet dat een wet de oplossing is. Het gaat meer om het accepteren, verschillende soorten mensen met met elkaar om laten gaan. Dat levert meer op dan een wet."

Zelf heeft Heerema overigens veel tatoeages, die hij soms verbergt. Als mensen het toch zien, kan dat schrikreacties opleveren. "Ik vind dat niet erg, want ik vind het zelf fantastisch mooi. 'Ben je echt politicus?', vragen mensen dan. Ze geloven het niet als ik met mijn dochtertje in het zwembad ben, bijvoorbeeld. Maar ik zie het vooral als mijn kracht. Mensen onthouden je, omdat je iets hebt of doet wat ze op voorhand niet van je verwachten."