Twaalfjarige Gianny-Davey werd om het leven gebracht door zijn eigen vader: 'Hij wist dat er een kans was dat het verkeerd kon gaan'

Reconstructie van belevingswereld dader  

Om te beoordelen of een dader wel of niet toerekeningsvatbaar is, maken gedragsdeskundigen een reconstructie van de belevingswereld van de dader, legt advocaat Sébas Diekstra uit. "Een reconstructie van hoe iemand zich op dat moment in de situatie bevond." Psychiater Martijn Koerhuis legt uit dat het lastig is om te begrijpen hoe het gedrag van iemand spontaan kan veranderen: "Als je je probeert te verplaatsen in iemand die psychotisch is, dan zie je dat zij heel veel als een bedreiging kunnen ervaren." Koerhuis legt uit dat deze bedreiging in enkele gevallen leidt tot gewelddadig gedrag: "Het is niet zo dat er een eenduidig format is waarin iemand vanuit een psychose overgaat tot een delict. Dat verschilt per persoon." 

'We moeten u mededelen dat uw zoon niet meer in leven is'

De twaalfjarige Gianny-Davey is vorig jaar om het leven gebracht door zijn eigen vader, Curt E. Hij kreeg geen gevangenisstraf, maar alleen een tbs-behandeling. Curt E. was zelf gestopt met zijn medicijnen en werd door een psychose volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard. Vlak voordat Gianny overleed, sprak Boezerman hem nog: "Ik was in de trein met hem aan het bellen en hij zei: 'Ja, ik ben op de PlayStation en papa is ontbijt aan het maken, daarna gaan we mijn broertje ophalen.'" Nadat Curt drie eieren had gekookt, pakte hij een keukenmes en stak Gianny dood.

"Toen werd ik gebeld door een onbekend nummer, dat neem ik normaal niet op", vertelt Boezerman. "Uiteindelijk nam ik op en toen zeiden ze: 'Mevrouw Boezerman, u spreekt met de politie van Groningen.'" In eerste instantie dacht Boezerman dat haar zoon misschien een ongeluk had gehad. "Toen zeiden ze: 'We moeten u helaas mededelen dat uw zoon niet meer in leven is.' Ik dacht: dit kan niet, misschien is hij gewond. Ik sprak hem twee uur daarvoor nog."

Vader Curt E. had al langere tijd problemen met zijn mentale gezondheid. "Als ik nu terugga naar dingen die hij heeft gezegd, dan weet je dat als hij zijn medicijnen niet neemt, hij agressief kan worden", vertelt Boezerman. Curt E. kon zich weinig herinneren van het incident. "Uiteindelijk heeft hij de politie gebeld, maar toen was het al te laat", vertelt Diekstra. "Tijdens de zitting gaf hij heel weinig antwoorden. Hij leek bijna in zichzelf gekeerd en leek niet te geven om het leed om zich heen."

Geen medicijnen genomen

Het is mogelijk om iemand juridisch verantwoordelijk te houden voor het niet nemen van medicatie, maar dat is niet vanzelfsprekend, legt strafrechtadvocaat Christiaan Quint uit. "Als een psychose door diegene zelf is veroorzaakt, bijvoorbeeld doordat hij verdovende middelen heeft gebruikt of omdat hij zijn medicatie niet heeft genomen, dan moet de rechter daar wel naar kijken." Maar dan blijft het alsnog lastig, legt Quint uit: "Er zit een verschil in hoe juristen en gedragsdeskundigen ernaar kijken. Gedragsdeskundigen zeggen vaak dat het niet nemen van medicatie onderdeel is van de stoornis."

"Van alle mensen die psychotisch zijn en medicijnen gebruiken, is er een deel dat heel goed opknapt, maar je ziet ook een groep die blijvend veel klachten heeft", stelt Koerhuis. Wanneer iemand zelfstandig stopt met de voorgeschreven medicatie, kan die persoon weer toenemend last krijgen van psychotische klachten, legt Koerhuis uit. "Het is net zoals met suikerziekte: als je stopt met insuline, dan krijg je de suikerziekte ook terug."

Mentale gezondheid belangrijk bewijs

"We stellen al het bewijs veilig in een zaak, forensisch bewijs zoals DNA", stelt Diekstra. Volgens hem is het belangrijk om ook zo snel mogelijk onderzoek te doen naar iemands mentale gezondheid: "De geestelijke gezondheid is een belangrijk bewijsmiddel, maar dat bewijsmateriaal moet je zo snel mogelijk veiligstellen." En dat gebeurt volgens Diekstra nu nog niet snel genoeg: "Daar doen we in de eerste uren, dagen en weken eigenlijk amper onderzoek naar. Bij levensdelicten zijn we er veel te laat bij. Voor gedragskundigen zou dat het werk ook veel simpeler maken, want dan is het eigenlijk bijna een soort crisisdienst die je inschakelt, in plaats van de brandweer te sturen terwijl de brand al geblust is."

Benieuwd naar het hele verhaal van Gillian Boezerman? Of hoor je graag meer over de expertise van psychiater Martijn Koerhuis en advocaat Sébas Diekstra? Beluister dan de nieuwste aflevering van Het Misdaadbureau in de NPO Luister-app of op Spotify.