'Verhoging straf voor doodslag naar 25 jaar is symboolpolitiek'

Met de strafverhoging voor doodslag zouden de straffen meer in evenwicht komen, zeggen voorstanders, waaronder OM-topman Gerrit van der Burg. "Mijn belangrijkste motivatie: het verschil tussen doodslag en moord is te groot op dit moment als het gaat om de maximale straf." In het verleden was het verschil in strafmaat 5 jaar. Dat is door een verhoging van de straf voor moord jaren terug 15 jaar geworden. Volgens Van der Burg is er ‘meer bewegingsruimte’ nodig.

Verschrikkelijke doodslag

Die speelruimte wordt inderdaad groter, constateert rechter Willem Korthals Altes. "In gevallen waar je niet toekomt aan bewijs voor voorbedachte rade, namelijk moord, maar toch vindt dat het zo’n verschrikkelijk erge doodslag is, kun je zeggen: daar zou je een hogere straf voor op willen kunnen leggen. Die 25 jaar geeft die ruimte. Zonder dat je onmiddellijk aan het maximum komt." Maar of dat ook echt vaak gaat gebeuren? "Ik verwacht niet dat dit tot enorm veel grote aantallen hogere straffen zal gaan leiden."

Om die reden noemt strafrechtadvocaat André Seebregts het symboolpolitiek. "De ruimte die er nu al is, wordt zelden gebruikt. Je ziet maar zelden dat het boven de 13 jaar uitkomt. En: de nettostraf die mensen uit moeten zitten, is onlangs al behoorlijk verhoogd. Je mag nu maximaal twee jaar eerder vrijkomen, vroeger was dat na twee derde." We moeten niet te veel meegaan in de roep om strenger te straffen, vindt hij. "Je moet heel voorzichtig zijn met het verhogen van de straffen op basis van een heel enkel incident. Dat moet je niet willen."

Slimmere manieren

Vanuit het perspectief van nabestaanden begrijpt Benjamin van Rooij, hoogleraar Law en Society, de roep om strengere straffen wel. Maar hij wil hier wel wat tegenover zetten. "Voor mij is de grote vraag: hoe zorgen we dat er niet meer nabestaanden komen en er meer doodslag ontstaat? Onderzoek naar de effecten van langere gevangenisstraffen laat niet zien dat dat helpt bij het voorkomen van moord of doodslag."

Daar zijn volgens hem namelijk ‘slimmere’ manieren voor. "Om een voorbeeld te geven: ervoor zorgen dat mensen scholen afmaken, goede economische kansen hebben, allerlei vormen van geweldstherapie werken heel goed. Ik weet dat dit allemaal erg soft klikt, maar de grap is: het onderzoek hiernaar is echt heel erg sterk en laat zien dat het echt werkt."