Trauma opgelopen na traumatherapie: Zembla dook in GGZ-instelling Psytrec

De behandelaren proberen mensen met PTSS te leren dat ze nu veilig zijn en niet meer in paniek hoeven te raken, als ze te maken krijgen met een trigger. Dat doen ze met exposure therapy, waarbij patiënten terug worden genomen naar de traumatische gebeurtenis.

Grenzen overschreden

Bij mensen die een ernstig seksueel misbruik hebben meegemaakt, worden er allerlei seksuele attributen gebruikt, zoals neppiemels en nepsperma. Ook moesten de patiënten hierbij de houding aannemen waarin het misbruik had plaatsgevonden. Patiënten hadden hierbij te maken met behandelaren die ze niet goed kenden, omdat het om een kortlopend traject gaat. Buitenhuis vertelde dat bij sommige mensen deze therapie aansloeg, maar bij anderen ook helemaal niet.

Bij sommige patiënten werden hun grenzen overschreden: "Als je dat doet met iemand die je niet kent, bijvoorbeeld als vrouw en je bent misbruikt en je moet zo'n sessie doen met een man die je niet kent, in een afgesloten ruimte, dat op zich beschrijven heel veel vrouwen die dit hebben meegemaakt als heel erg eng."

Net zoals bij het misbruik dat voorafging, kwamen ze terecht in een situatie waarin ze de controle verloren en soms gedwongen werden om door te gaan. Buitenhuis: "Wat ze omschrijven is dat ze opnieuw in die situatie terechtkwamen."

Vraagtekens

In de radio-uitzending (hierboven te beluisteren) is een fragment te horen waarin een patiënt de schuld aan zichzelf geeft, waarom de behandeling niet is aangeslagen. Buitenhuis zegt hierover het volgende: "Als er op hele jonge leeftijd iets heel ergs met je gebeurt geef je jezelf vooral de schuld, omdat je als kind niet weet hoe je het anders moet plaatsen. Nu doet ze dat eigenlijk weer, dat is zo geïntegreerd bij haar, als het niet gaat."

De organisatie achter de behandelingen adverteert met '80 tot 90 procent voelt zich na de therapie heel veel beter'. "Daar zetten wetenschappers grote vraagtekens bij", vertelt Buitenhuis. Het zijn namelijk geen gecontroleerde studies, en vanwege deze hoge percentages geven patiënten zichzelf vaak de schuld.

Lastig aan exposure therapy

"De organisatie zegt zelf dat het niet de bedoeling is, dat het niet hun visie of methode is om door te gaan als mensen aangeven dat het over hun grenzen gaat", zegt Buitenhuis.

Tegelijkertijd zijn er moeilijkheden bij deze vorm van therapie: "Wat het lastige is aan exposure is dat niemand terug wil naar dat moment, dus je moet eigenlijk een beetje zoeken naar 'kunnen we dan toch proberen net iets verder te gaan om met jou een stapje verder te komen', dat moet je heel voorzichtig doen, echt stapje voor stapje." Buitenhuis stelt dat deze organisatie daar waarschijnlijk te snel in gaat.

Meldingen

Tot dusver zijn er meldingen gemaakt bij de inspectie, maar dat heeft tot niets geleid. Zembla heeft navraag gedaan, ook over specifieke voorvallen, maar kreeg geen verdere informatie. Het ligt dus bij de patiënten die het hebben meegemaakt, sluit Buitenhuis af: "Die mensen voelen zich vaak zo slecht na de behandeling dat een hele administratieve melding gaan doen echt wel het laatste is wat voorin hun hoofd zit."