OV-onderzoeker: 'Nóg meer treinen en spoor uiteindelijk kapitaalvernietiging'

Als het aan de NS ligt, worden treinkaartjes vanaf 2026 duurder in de spits - waarschijnlijk tientallen procenten - en daarbuiten goedkoper. Het moet reizigers spreiden, omdat de treinen in de spits te vol zijn.

Een goed idee, vindt Borst, die bij TNO-leiding geeft aan een onderzoek over de maatschappelijke impact van mobiliteit. "Wat we horen is: zorg nou dat er genoeg spoor ligt, dat er genoeg treinen zijn en voldoende capaciteit. Maar dat is een hele dure oplossing en daar betalen we uiteindelijk met z'n allen voor."

Prijs goede prikkel

Beter is om de bestaande middelen "veel efficiënter" in te zetten. "Dan kunnen we eigenlijk met dezelfde hoeveelheid materieel, hetzelfde aantal mensen vervoeren." Hij erkent dat het kapitaalvernietiging is als je hele lange treinen bestelt die je op het grootste deel van de dag niet nodig hebt.

Het is namelijk maar een hele korte tijd druk, stelt hij. Bovendien denkt hij dat werkgevers nog wel wat flexibeler kunnen zijn - en prijs is een goede prikkel.

Kritiek op NS

Er klinkt veel kritiek op de maatregel. Niet alle mensen zijn in staat de spits te mijden of duurdere kaartjes te betalen. De NS zou moeten investeren in meer treinen, anders jagen we mensen de auto in.

Maar uiteindelijk zal de kritiek omslaan, denkt Bert van Wee, hoogleraar mobiliteit aan de TU Delft. Hij baseert zich op eigen onderzoek naar spitsheffingen in meerdere landen. "Dan zie je dat voorafgaand aan de invoering heel veel mensen tegen zijn. En na invoering zien ze de voordelen en worden ze veel positiever."

Treinen wordt comfortabeler

Wat die voordelen zijn? "Dan zien ze bijvoorbeeld dat het ook echt goedkoper wordt in de dalperiode. Ze zien dat er een grotere kans is dat je tijdens de spits in de trein kan zitten. En dat het makkelijker is om in en uit te stappen. Het wordt dus een stuk comfortabeler."

Hij is niet bang dat mensen de auto in gejaagd worden. "Nee, daar ben ik niet zo bang voor. Reizen in de spits met de auto is ook niet zo aantrekkelijk. Daar hebben we dezelfde problemen. Alleen daar vertaalt het zich niet in overvolle auto's, maar in files."