Partners militairen thuis lastiggevallen over missie Baltische staten

Terwijl Nederlandse F-16-piloten het luchtruim boven Estland, Letland en Litouwen bewaakten, belden onbekende Engelssprekenden met een Russisch accent naar hun partners thuis, schrijft de krant. Ze stelden indringende vragen over wat hun partner deed in het Baltische gebied, wat ze daarvan vonden en of het niet beter zou zijn als ze ermee zouden stoppen en naar huis zouden terugkeren. Hoeveel mensen toen thuis zijn lastiggevallen, is niet duidelijk.

Het is een bekend verschijnsel, maar voor het eerst komen deze berichten nu ook naar buiten, zegt Dick Zandee, defensiespecialist van instituut Clingendael, in het NOS Radio 1 Journaal. De telefoontjes komen volgens hem "zeer waarschijnlijk uit Rusland" en tonen aan hoe kwetsbaar de communicatiesystemen zijn voor Russische spionage.

"We kennen zulke verschijnselen ook van troepen die op de grond zijn gestationeerd in Litouwen. Die worden regelmatig lastiggevallen door trollen die opereren vanaf Russisch grondgebied."

Prepaid met lokale sim

De telefoontjes naar het thuisfront begonnen nadat de piloten met hun eigen telefoon naar huis hadden gebeld, schrijft De Telegraaf. Tegenwoordig mogen militairen op een missie niet meer via publieke netwerken naar huis bellen, maar alleen met een prepaid toestel met een lokale simkaart. Inloggen mag alleen op het eigen netwerk van defensie, om meeluisteren te voorkomen. Ook defensie-expert Zandee benadrukt hoe belangrijk het is dat er alleen nog versleutelde communicatieapparatuur wordt gebruikt.

De militaire inlichtingendienst MIVD is op de hoogte van de telefoontjes naar huis, maar wil er niets over kwijt. Zandee nuanceert het risico enigszins. De thuisblijvers zijn bekend met dergelijke risico's, benadrukt hij. Ze worden er voor de uitzending van de militairen uitvoerig over geïnformeerd.

"Bovendien: er komt geen crimineel de boel verbouwen, het blijft bij beïnvloeding via het gesproken woord. En het is ook vreselijk doorzichtig: het zijn vaak mensen die gebrekkig Nederlands of Engels spreken. Je weet heel snel eigenlijk wat er aan de hand is."

Inmiddels neemt Nederland geen deel meer aan de missie in de Baltische staten. Wel maken nog 270 militairen van de landmacht deel uit van een bataljon van de NAVO in Litouwen dat daar is gestationeerd ter geruststelling van de buurlanden van Rusland.