EU-deadline voor Polen verstreken: wedstrijdje wie het eerst knippert is begonnen

"Daarmee kaatst Polen de bal terug naar Brussel", legt correspondent Arjan Noorlander uit in Met het Oog op Morgen.

De omstreden hervormingen in Polen bestaan uit een aantal nieuwe wetten. In één van de wetten staat dat het parlement en de minister van Justitie rechters mogen benoemen, nu doet een onafhankelijke commissie dat. Volgens de nieuwe regels is de helft van de stemmen in het parlement al genoeg voor een benoeming.

Stemrecht verliezen

"Er volgt nu een hele lange ingewikkelde procedure waarin Brussel zal proberen te bewijzen dat Polen de rechtstaat wel degelijk kwaad doet." Brussel zet hiermee stappen richting een zware straf voor Polen: de artikel 7 procedure, waarmee het land EU-stemrecht verliest.

Volgende week vergaderen de eurocommissarissen weer met elkaar. Verwacht wordt dat zij stappen zullen zetten richting de artikel 7 procedure. Noorlander: "Timmermans gaat dit heel voorzichtig aanpakken, in de hoop daarmee Polen onder druk te zetten."

Eer en trots

Of Polen gevoelig is voor die druk betwijfelt Pieter van Os, NRC-journalist in Warschau. "Het lijkt er niet op dat zij als eerste met de ogen zullen knipperen. Maar als de EU ze echt te kijk weet te zetten, dan wordt het lastig voor de nationalistische regering."

Polen werd niet lang geleden nog te kijk gezet door de EU. Toen het land tegen de herverkiezing van Donald Tusk als EU-president stemde, keerden veel lidstaten zich tegen Polen. "Zelfs Hongarije. Dat vonden de Polen onaangenaam", zegt Van Os. "Het gaat dan ook veel meer om eer en trots dan om belangen. En dat is vreemd want de EU levert Polen toch heel veel op."

Dunne lijn

Wie van de partijen volgende week de druk van de ketel haalt, is moeilijk te voorspellen.

Noorlander: "Het groepje landen dat Polen steunt, is klein. Maar het belang van Europa om geen ruzie te zoeken is groot. Dat is de dunne lijn waarover ze nu wandelen."