Don't shoot - maar geschoten werd er

Don't shoot! Don't shoot!', riepen de vreedzame demonstraten nog. Ze protesteerden gisteren in Dallas tegen dodelijk politiegeweld. De afgelopen week werden twee zwarte Amerikaanse mannen dodelijk beschoten door de Amerikaanse politie. Don’t shoot – maar geschoten werd er. Niet door agenten, maar door sluipschutters, die hun actie akelig minutieus hadden voorbereid. Ze vermoordden vijf agenten en verwondden er zeker zeven.

Drie verdachten zijn opgepakt. Eén verdachte werd gedood door een robotbom. Hij verklaarde het op witte agenten te hebben gemunt. Hij maakte zich boos over het politiegeweld in Amerikka.

Dat was dan zijn rechtvaardiging. Maar volgens president Obama kan niets deze moord rechtvaardigen, zei hij vanuit Warschau. Ook haalde hij nog maar eens aan dat het legale wapenbezit in Amerika dit soort daden kansrijker maakt.

Dubieus rijtje

Natuurlijk zal de wapendiscussie weer oplaaien. Conservatief Amerika -Trump voorop - zal zich in haar loopgraven verschansen, en zeggen dat dit soort acties juist aantoont dat agenten zich te allen tijde moeten kunnen verdedigen. De reactie van de Democraten zal even voorspelbaar zijn: maak een einde aan wapenbezit, en stop daarmee dit soort shootings.

Maar de discussie zal vooral gaan om het wijdverbreide racisme dat Amerika al eeuwen teistert. Deze week sloten Alton Sterling en Philando Castile zich aan bij het dubieuze rijtje van zwarte Amerikanen die doodgeschoten werden door de politie. Dat rijtje begint bij Eric Garner en komt via Michael Brown, Tamir Rice, Walter Scott en Freddie Gray uit bij Sterling en Castile. Want ook zij werden beschoten na niet in verhouding staande vergrijpen.

Neem Alton Sterling. Hij werd dinsdagavond neergeschoten in Baton Rouge, de hoofdstad van Louisiana. Een dakloze zou door Sterling zijn bedreigd met een vuurwapen. Toen hij werd aangehouden, en iemand plots 'He's got a gun!' riep, werd hij een paar keer in zijn borst geschoten - terwijl hij allang vleugellam was gemaakt door de houtgreep van de agenten.

Of neem Philando Castile. Hij werd woensdagavond aangehouden in St. Paul, Minnesota, wegens een kapot achterlicht. Lavish Reynolds, zijn vriendin, filmde haar vriend vanaf het moment dat hij bloedend in zijn stoel hing.

Iedereen kijkt mee

Dat hebben Sterling en Castile met Garner, Brown, Rice, Scott en Gray gemeen: de hele wereld kon getuige zijn van hun tragische lot. Lavish Reynolds handelde buitengewoon helder tijdens de laatste minuten van het leven van haar geliefde. Deze beelden moeten gezien worden, zei ze zelfs, kijk wat de politie met mijn vriend gedaan heeft. Dit soort beelden hebben heftige demonstraties tot gevolg, soms zelfs rellen, maar het kan ook voor meer meer bewustzijn bij de politie zorgen, tot het idee: iedereen kijkt mee. Daarvan was Reynolds zich vast bewust.

En wat kan de politie zelf doen? Na de dood van Walter Scott in april 2015 nam North Carolina een wet aan die agenten verplicht een camera op het lichaam te dragen. Maar of dat helpt is maar de vraag. Zo'n camera kan een agent ook terughoudender maken.

Het kan een begin zijn. De komende maanden zullen nog veel meer mogelijke oplossingen worden geopperd. Maar diepgeworteld racisme ban je niet uit met extra camera's. Het diepe wantrouwen in de Amerikaanse politie, dat gisteren zo wrang tot uiting kwam, verdwijnt ook niet zomaar.

Eén ding is zeker: op deze week zal nog vaak worden teruggeblikt door Clinton en Trump tijdens de verkiezingscampagne, dit najaar. Vooral Trump kan vast niet wachten.