Grote zorgen bij de zorgsector over verkiezingsprogramma's

Bijna alle grote politieke partijen willen hun hogere defensiebudget betalen met forse bezuinigingen op de zorg. "Hoe kan dat nou, met alles wat op ons afkomt?", vraagt Marjolein Tasche, voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging, zich af. "Het is niet nieuw dat we weten dat er iets moet gebeuren om de zorg toegankelijk te houden. Straks hebben we wel geld, maar geen mensen."

De zorguitgaven in Nederland zijn enorm, in 2024 bedroegen deze al 155 miljard euro. "Wij begrijpen wel dat andere sectoren in onze maatschappij ook geld nodig hebben uit de staatskas", vertelt Ruth Peetoom, voorzitter van de Nederlandse GGZ. "Veiligheid is zeker heel belangrijk, maar de basis op andere terreinen als de zorg moet ook op orde zijn. Een goede GGZ en preventie zijn nodig voor mentale weerbaarheid."

Bezuinigingen

Wat houden deze bezuinigingen dan in? De meeste partijen willen het eigen risico behouden of zelfs verhogen, in plaats van halveren. De GGZ zegt daar niet per se op tegen te zijn - al is het wel belangrijk dat de zorg toegankelijk blijft. En dat heeft volgens Peetoom meer te maken met de eigen bijdrage dan met het eigen risico. "Het zijn juist de mensen in kwetsbare posities zoals armoede, die mentale problemen tot gevolg kunnen hebben, die deze zorg niet kunnen betalen", benadrukt ze. "Laat die mensen alsjeblieft geen drempel voelen om hulp te zoeken, anders worden de problemen alleen maar erger."

Daarnaast gaat het plan voor kleinschalige bejaardenhuizen van tafel, blijkt uit de meeste verkiezingsprogramma's. "Ik denk dat we op dit moment al veel doen om ouderen zo lang mogelijk in de samenleving te houden", zegt Tasche. "Je komt pas in een verpleeghuis als je kwetsbaar bent en veel zorg nodig hebt." Ten slotte komen bepaalde nieuwe medicijnen niet meer in het basispakket in de plannen.

Wachtlijsten

De plannen vergroten duidelijk de druk op de zorg, en ondertussen lopen de wachttijden in de GGZ alleen maar op. Het gaat alleen al om 108.000 volwassenen. "Wij hebben veertien weken wachttijd als norm, maar mensen moeten veel langer wachten", vertelt Peetoom, voorzitter van de Nederlandse GGZ. "Ook huisartsen hebben hier ongelofelijk veel last van."

Tasche merkt dit ook en vertelt dat de druk op de huisartsenpraktijken groter wordt op het moment dat patiënten niet de mentale zorg krijgen die ze nodig hebben. "Dat is vaak zorg die onze medisch generalistische zorg te boven gaat", vertelt ze. "De eerste lijn met de huisarts is cruciaal om zorg te voorkomen. Je wil namelijk pas iemand doorverwijzen als het echt nodig is."

Waardering

De druk op de zorg weegt niet alleen op patiënten maar ook op zorgmedewerkers. "Als je flink bezuinigt, wordt alles crisis", zegt Peetoom. "Het zorgt voor veel ellende voor mensen en hun omgeving. Als je hebt gekozen voor de zorg, doe je dat meestal omdat je iets wil betekenen voor de wereld en een verschil wil maken. Je moet zorgen dat deze mensen niet uit gaan vallen vanwege bijvoorbeeld een burn-out."

Peetoom hoopt op een andere koers, juist omdat het werk aantrekkelijk moet blijven. "Geef een salaris dat vergelijkbaar is met andere publieke sectoren en maak goede voorwaarden. Het is namelijk leuk en gewaardeerd werk", stelt ze. Deze waardering moet voor stimulering zorgen, vindt ook Tasche. "Zorg dat het geen droeftoetersector wordt. We hebben goede mensen nodig in het mooiste vak wat er is."