Argos: Spraakverwarring in de spreekkamer door gebrek aan tolken

Artsen en hulpverleners vallen sinds de stopzetting van de tolkenfinanciering terug op familieleden van patiënten, die voor tolk spelen in de spreekkamer. En daarbij zijn vaak kinderen betrokken, blijkt uit onderzoek van Argos.

Kinderen laten vertalen is onwenselijk en gevaarlijk, stellen experts. Onwenselijk voor de ontwikkeling van de kinderen en gevaarlijk voor de kwaliteit van de zorg. "Je betaalt de tolken nu of later met schade", zegt psychiater Forugh Karimi. "Kinderen nemen de rol van de ouder over. In de psychiatrie heet dat parentificatie en dat is heel schadelijk. Het betekent dat het kind de eigen emoties op de tweede plek zet."

De tolkenproblematiek speelt in vrijwel de hele zorg en in hoge mate in de geboortezorg, zegt arts en adviseur Evert Bloemen van kenniscentrum Pharos. "Verloskundigen konden voorheen gratis bellen naar een van de tolkencentra", zegt hij. "Dan kreeg je binnen enkele minuten een tolk te spreken. Sinds de afschaffing van de tolkenfinanciering kunnen de verloskundigenpraktijken het zelf niet meer betalen."

Enquête

In een enquête die Argos hield onder 159 verloskundigen geeft een grote meerderheid aan dat de zorgkwaliteit voor anderstaligen de laatste tien jaar is verslechterd. Bijna 80% zegt dat de afschaffing van de tolkenfinanciering een negatieve invloed heeft op zijn of haar werk. Uit de reacties blijkt bijvoorbeeld dat het lastig is geworden om een volledig intakegesprek af te nemen: "Vrouwen durven vaak niet eerlijk te zijn tegen hun meegebrachte familielid of begrijpen mijn vraag niet goed", vertelt een verloskundige.

De tolkkosten voor eigen rekening nemen is meestal geen optie. 97,5% geeft aan dat een kosteloze beschikbaarheid van een professionele tolk de kwaliteit van zijn of haar werk zou verbeteren: "Als de tolkentelefoon gratis en goed beschikbaar was, zou ik deze wekelijks gebruiken", zegt een verloskundige in een reactie.

Het gevolg is dat een toch al kwetsbare groep vrouwen minder goede zorg krijgt, stelt Bloemen. "Er is voor deze groep nu minder uitleg bij medicaties, een grotere kans op ziekenhuisopnames en er zijn meer complicaties. Dus allemaal parameters van slechte zorg. Je zou het discriminatie kunnen noemen."

Kamervragen

ChristenUnie-Kamerlid Carla Dik Faber zegt in een reactie op de uitzending dat ze vervolgvragen gaat stellen aan Minister Tamara van Ark (Medische Zorg). "De minister is uiteindelijk degene die verantwoordelijk is", aldus het Kamerlid. "Je wil niet dat de kwaliteit van de zorg afhankelijk is van tolken door kinderen."

Wil je het hele artikel lezen? Hier vind je meer informatie over dit onderzoek, inclusief de enquête onder verloskundigen.

Meer journalistiek speurwerk?

Argos is het onderzoeksjournalistieke programma van de VPRO en HUMAN. Je hoort Argos op zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur op NPO Radio1. Terugluisteren kan via je favoriete podcastapp, of via de website van Argos. Volg Argos ook via Facebook, Twitter en LinkedIn.