Podcast 'Onaantastbaar' over 'één van de grootste uitglijders van NOVA ooit'

NOVA, voorloper van Nieuwsuur

Op woensdagavond 11 oktober 2007 komt NOVA, de voorloper van Nieuwsuur, met een primeur: de ooit zo liberale Nederlandse Moslim Omroep (NMO) zou zijn overgenomen door radicale moslims. Abdel El Bacha, oud-medewerker van de NMO, is stomverbaasd: "Toen dacht ik van: leef ik nou in een soort van andere wereld? Ik snapte er helemaal niks van."

Ook oud-redacteur Sinan Can kan zijn ogen niet geloven: "…en echt met verbijstering gekeken van holy shit, NOVA..."

De reden voor de heftige reactie is tweeledig: NOVA is in die tijd het paradepaardje van de onderzoeksjournalistiek en een programma waar Can en El Bacha beiden tegenop kijken. Tegelijkertijd zijn ze ervan overtuigd dat het nieuwsbericht onzin is. En er is nóg iets: beiden zien ze meteen wie hierachter zou moeten zitten: oud-omroepdirecteur Frank William.

Abdel El Bacha: "Dit was gewoon bijna klakkeloos het verhaal van Frank William dat bij Nova werd uitgezonden. Dus dat was krankzinnig."

Directeur van de NMO Frank William

Frank William was sinds 1997 directeur van de Nederlandse Moslim Omroep. Hij stond te boek als een liberale moslim, die in de programma's ruim baan gaf aan islamcritici als Ayaan Hirsi Ali en Pim Fortuyn. Maar op de werkvloer was William gevreesd. Hij jaagde een medewerker het pand uit met een honkbalknuppel en werd beschuldigd van machtsmisbruik, pesten, verbaal geweld en seksuele intimidatie. Pas na tien jaar kwam er een einde aan zijn bewind. Nog geen drie maanden na zijn ontslag bracht NOVA naar buiten dat radicale moslims een coupe hadden gepleegd bij de Nederlandse Moslim Omroep.

Abdel El Bacha en Sinan Can herkenden dat verhaal direct. In interviews had William vaak laten weten dat hij de NMO beschermde tegen buitenlandse invloeden en moslimfundamentalisten. En nu zou precies gebeurd zijn wat hij had voorspeld. NOVA beschreef dat het donker was geworden bij de ooit zo verlichte omroep, sinds het vertrek van de liberale omroepdirecteur. Sinan Can herinnert zich dat hij wanhopig tegen de tv praatte: "NOVA, come on! Jullie laten je toch niet voor het karretje van Frank William… niet doen, niet doen, niet doen! Jullie zijn een instituut, ik heb jullie heel hoog zitten!"

De waarheid achter de reportage

In de zesde aflevering van Onaantastbaar, een podcast over de opkomst en ondergang van de NMO, gaan makers Jair Stein, Jan Maarten Deurvorst en Huda Rais op zoek naar de waarheid achter de reportage.

Aan de uitzending in NOVA blijkt een etentje vooraf te zijn gegaan in een Turks restaurant in Utrecht. Frank William was erbij, samen met prijswinnend documentairemaker Rob Hof. Een derde genodigde, oud-NMO maker Abdel Ouali, vertelt wat er gebeurde:

"Frank William en Rob Hof hebben het goed voorbereid, de hele uitzending. Het plan was om een mediacampagne anti-nieuw bestuur te beginnen. En zo is het ook gegaan: Je benadert een goed bekeken programma en je zegt: ik geef een ander geluid, een geluid van fundamentalisten die het hebben overgenomen en de liberalen die zijn weggejaagd."

Ouali wist dat het verhaal wat ze naar buiten wilden brengen, niet klopte: "Want ik ken die mensen inderdaad en dat zijn absoluut geen fundamentalisten. Het waren normale moslims."

Wie ook bij het etentje in Utrecht was: Arnob Chakrabarty, een journalist die jarenlang bij de NMO had gewerkt en die nu net was begonnen als verslaggever voor NOVA. Bij zijn oud-collega's stond hij bekend als een trouwe volgeling van Frank William.

Sinan Can: "Dus degene die bij de NMO de hele tijd het straatje van Frank aan het schoonvegen was, maakt de overstap naar NOVA en gaat daar nog een keer het straatje schoonvegen. Ja, gruwelijk... Dit is echt een canard van hier tot ginder."

Later zou aan het licht komen dat Frank William voor honderdduizenden euro's subsidiefraude had gepleegd, samen met Rob Hof. In 2015 zijn ze daar beiden voor veroordeeld. Maar in 2007 is van de fraude nog niets bekend en Rob Hof komt in NOVA uitgebreid aan het woord.

Carel Kuyl, destijds hoofdredacteur, houdt nog altijd vol dat NOVA journalistiek goed werk heeft geleverd. In Onaantastbaar verdedigt hij de berichtgeving en de keuzes die ze toen maakten. Wel geeft Kuyl toe dat ze hadden kunnen vermelden dat verslaggever Arnob Chakrabarty bij de NMO had gewerkt:

"We hadden er één zinnetje aan moeten toevoegen, dat was transparanter geweest. Dan is de volgende vraag: Had het iets aan de reportage veranderd? Nee, de reportage was niet anders geweest."

Sinan Can, tegenwoordig documentairemaker en onderzoeksjournalist, denkt er anders over: "Ik denk dat dat een van de grootste uitglijders van NOVA ooit is."