Met een kitesurfboard van plastic flesjes de Noordzee over

Plastic flesjes. Ze zijn haast onmisbaar op een hete zomerdag, maar ze zorgen ook voor een enorme berg afval. Volgens Stichting De Noordzee vind je per 100 meter strand gemiddeld acht plastic flesjes en twintig flesdoppen. En daarmee zouden zowel de flesjes als de doppen tot het meest gevonden afval op Nederlandse stranden horen.

Merijn Tinga maakt zich grote zorgen over de schade die dit oplevert voor natuur en milieu. Daarom pleit de bioloog voor de invoering van statiegeld op plastic flesjes, dat de meest efficiënte manier zou zijn om het afval te verminderen. Bovendien zouden die flesjes, die van hoogwaardig plastic gemaakt zijn, op deze manier vaker kunnen worden gerecycled.

Record verbreken

Om het goede voorbeeld te geven, heeft Tinga zelf alvast een aantal flessen hergebruikt. Hij maakte hiervan een kitesurfboard, waarmee hij nu de Noordzee wil oversteken. Bovendien wil hij met zijn zelfgemaakte board het snelste oversteekrecord tot nu toe (7 uur en 53 minuten) verbreken.

De recordpoging vindt - afhankelijk van het weer - mogelijk volgende week al plaats. Dit zal het startschot zijn van een burgerinitiatief waarbij Tinga 40.000 handtekeningen hoopt op te halen: genoeg om het onderwerp "statiegeld voor plastic flesjes" op de agenda van de Tweede Kamer te krijgen. Maar waarom zijn hier niet al eerder beslissingen over genomen?

Merijn Tinga en zijn kitesurfboard van plastic flesjes in de studio van NPO Radio 1.

De macht van de anti-statiegeldlobby

Frisdrankfabrikanten en supermarkten verdienen veel aan de verkoop van halve literflesjes. Het systeem van statiegeld en recycling is echter duur. Om die reden hebben de fabrikanten en supermarkten zich verenigd in lobbyorganisaties, die de overheid er van proberen te overtuigen dat statiegeld een slecht systeem is.

Hoe ver de lobby gaat, bleek uit een artikel van Trouw in januari dit jaar. Twee wetenschappers van de Wageningen Universiteit bleken toen, in opdracht van en gesponsord door het bedrijfsleven, de kosten van het statiegeldsysteem te hebben onderzocht. Hun conclusies waren dat dit systeem "peper- en peperduur" was, maar de Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de universiteit concludeerde dat het onderzoek onzorgvuldig was uitgevoerd.

Hoge ambtenaren

Bovendien hadden de onderzoekers niet gemeld waar het geld voor hun onderzoek vandaan kwam. Voor lobbyisten vormde het rapport hierdoor een ideaal document om de Tweede Kamer ervan te overtuigen dat statiegeld moest worden afgeschaft. Maar hier bleef het niet bij: ook hoge ambtenaren van de regering bleken zich actief met de inhoud van het rapport te hebben bemoeid.

Dat het statiegeldsysteem in Nederland desondanks nog bestaat is mede te danken aan de vroegtijdige val van het eerste kabinet-Rutte. Vooralsnog geldt het systeem echter alleen voor grote plastic flessen.

Wil je meer weten over statiegeld op kleine flesjes? Ga dan naar de website van Merijn Tinga en lees meer over zijn recordpoging en handtekeningenactie.