Felle uithalen in NOS-verkiezingsdebat met landelijke kopstukken

Alle partijleiders spraken hun deelneming uit met de slachtoffers en nabestaanden. PVV-leider Wilders hield VVD-leider Rutte en CDA-leider Buma verantwoordelijk voor de aanslag. Hij werd daarin bijgevallen door FvD-leider Baudet.

Zij legden onder meer een verband met het immigratie- en integratiebeleid dat in Nederland wordt gevoerd.

Baudet en Wilders kregen meteen weerwoord van GroenLinks-voorman Klaver. Die beschuldigde hen ervan dat ze een politieke munt uit de gebeurtenissen willen slaan. VVD-leider Rutte voelde zich rechtstreeks aangesproken, maar kreeg niet de kans om er direct op te reageren. Dat deed hij alsnog aan het begin van zijn debat met SP-leider Marijnissen over de zorg. Daarin noemde Rutte de woorden van Wilders en Baudet onaanvaardbaar. Hij zei ook dat hij het onaanvaardbaar vindt dat zij de gebeurtenis in Utrecht aangrepen om mensen tegen elkaar op te zetten.

Niet buigen voor terreur

Marijnissen sprak van "een krachtig signaal dat we hier staan" en zei dat de "democratie niet buigt voor terreur". Klaver noemde de gebeurtenissen in Utrecht "een nachtmerrie".

"Ik hoop dat heel Nederland kiest voor verbinding in plaats van verdeeldheid", zei PvdA-fractievoorzitter Asscher, die premier Rutte een compliment maakte voor zijn optreden maandag.

"In gedachten en gebeden zijn we bij de slachtoffers en de mensen en families die geraakt zijn. Het laat zien hoe kwetsbaar ons leven is en hoe relatief onze politieke plannen zijn", verklaarde SGP-leider Van der Staaij.

Het thema kreeg later op de avond een gevolg toen Wilders en Jetten tegenover elkaar stonden over de stelling van Wilders: 'de islam hoort niet bij Nederland'.

"Het zijn verschrikkelijke tragedies, maar u moet niet iedereen over een kam scheren", zei Jetten.

Wilders betoogde dat er wel gematigde moslims zijn, maar dat de islam zelf niet gematigd is. Hij bestreed de uitspraak van Jetten dat hij alle moslims in Nederland verantwoordelijk stelt voor de aanslag van maandag.

Jetten zei dat hij vindt dat de islam niets te maken heeft met de aanslag. Wilders wees hem erop dat de dader volgens een getuige 'Allahoe akbar' had geroepen en dat in zijn auto een tekst werd gevonden met uitspraken over solidariteit tussen moslims.

Caroliene

Rutte kreeg in het debat met Asscher een black-out. "Caroliene, ik ben het even kwijt. Help!", riep hij grappend naar zijn politiek assistente in het publiek. Asscher maakte van de gelegenheid gebruik om uitgebreid zijn verhaal te doen over pensioenen en een beter inkomen voor onderwijzers.

De avond werd afgesloten met een debat tussen Klaver en ChristenUnie-leider Segers over de stelling of het regeerakkoord moet worden opengebroken om de klimaatdoelen te halen. Klaver verweet Segers dat de uitbreiding van Lelystad Airport haaks staat op het klimaatbeleid. "Hoe gaan wij aan mensen in Nederland vertellen dat ze hun huis moeten verduurzamen, maar dat er wel een nieuw vliegveld bijkomt?", aldus Klaver.

"Ik heb nooit een belofte gedaan om Lelystad tegen te houden, maar wij hebben wel een jaar uitstel bedongen. Het tweede wat wij hebben gedaan is een aantal voorwaarden scheppen voor dat vliegveld, bijvoorbeeld geen lage vliegroutes", reageerde de ChristenUnie-leider. "Ik beloof dat ik heel streng dat vliegveld aan die voorwaarden ga houden."