Sollicitatiegesprek levert zelden de beste werknemer op

'Modderpoelen van desinformatie' wordt wel eens gezegd over de sollicitatiegesprekken zoals we ze kennen. "Wat meestal gebeurt bij sollicitatiegesprekken is dat er van tevoren wel enigszins wordt nagedacht over 'wat zoeken we eigenlijk en waar gaan we het over hebben', maar daar houdt de voorbereiden over het algemeen wel op", zegt selectiepsycholoog Susan Niessen.

De gesprekken worden niet goed voorbereid en zijn niet bij iedere kandidaat hetzelfde, waardoor je niet de beste kandidaat voor de baan kiest.

Niet op de bonnefooi

Niessen doet onderzoek voor de Rijksuniversiteit Groningen en legt nauwkeurig de verschillen vast tussen 'ongeplande' en 'geplande' gesprekken om te kijken welke het beste werkt. Met gepland wordt bedoeld dat er wordt afgebakend welke vragen en onderwerpen er ter sprake komen om te zien hoe flexibel een persoon is en deze onderwerpen komen bij elke sollicitant voorbij, zo kan er goed onderscheid gemaakt worden tussen handige informatie en die 'modderpoelen van desinformatie'.

Later vragen ze bij allebei de gesprekken aan het management of zij de juiste keuze hebben gemaakt en daaruit blijkt bijna altijd dat de geplande gesprekken beter resultaten opleveren.

Autonomie kwijt

Die uitkomsten zijn niet nieuw, dat weten we al sinds de jaren '50. Tóch wordt er nog steeds voor gekozen om casual gesprekken te voeren tijdens sollicitaties. En over die vraag waarom we dat nog steeds doen, buigen onderzoekers zich nu.

Niessen: "De voornaamste reden is dat het gesprek heel mechanisch wordt als je van tevoren een lijst opstelt en dat vinden mensen die dit soort taken voor hun werk doen niet zo prettig. Dan krijgen ze het gevoel dat ze hun autonomie en controle kwijtraken. Een ander aspect is dat de sollicitant het ook niet prettig vindt omdat ze zelf ook niet meer kunnen sturen in het gesprek."

Recruiters

De reden waarom het niet wordt gedaan ligt volgens Niessen dus voornamelijk bij het feit dat het onprettig wordt ervaren door de mensen die de hele dag sollicitaties afnemen. Tegenwoordig huren steeds meer bedrijven recruiters in om de juiste persoon voor de vacature te vinden, maar ook dat werkt niet volgens Niessen. "Recruiters zijn ook niet per se goed in hun werk. Als we bepaald werk langer doen zijn we geneigd te denken dat we er beter in worden. Maar dit is een taak dat niet geschikt is om in te leren, want om te leren hebben we feedback nodig. En vanuit de bedrijven waar je werknemers voor levert krijg je zelden tot nooit te horen of je de juiste persoon hebt uitgekozen. Waardoor je dus niet weet of je je werk goed doet."

Al deze bezwaren brengt Niessen in kaart voor haar onderzoek. Ze adviseert bedrijven om toch de afgebakende gesprekken te voeren en bij iedereen dezelfde procedure te hanteren. "Als we iemand in het echt zien vormen we een beeld waarvan we zelf geloven dat dat erg accuraat is, maar uit onderzoek weten we dat dat niet het geval is. En dat een sollicitant dezelfde tafeltennis hobby heeft is voor de meeste banen niet relevant."

Nieuwsweekend op NPO Radio 1

Iedere zaterdagochtend tussen 08:30 en 11:00 uur presenteren Mieke van der Weij en Peter de Bie het programma Nieuwsweekend voor Omroep MAX.