Coen Simon: 'We zouden Het Niets meer moeten gebruiken'
- Nieuws
- Coen Simon: 'We zouden Het Niets meer moeten gebruiken'
Coen Simon, filosoof en sinds deze zomer hoofdredacteur van het Filosofie Magazine, houdt een pleidooi tegen enthousiasme. Hij ziet gevaar in te veel geestdrift. Als enthousiasme viraal gaat, ligt de waarheid in het midden, vindt hij - ergens tussen glutenvrije onzin en feitenvrije bullshit. In Kunststof vertelt hij over de functie van filosofie in het leven van alledag.
"Filosofie lost problemen niet op, dan heb je eerder een loodgieter nodig of fietsenmaker, maar niet een filosoof. Het probleem van het tobben kun je wel oplossen. Tobben is eigenlijk het begin van filosofie, dan ben je al aan het filosoferen. Heel zinnige vragen waar je nog geen antwoord op kunnen krijgen."
Denktanken
"Dat schijn ik altijd te hebben gezegd toen ik jong was. Ik ben de jongste van vier jongens, heel snel na elkaar geboren. Mijn broers waren druk met spelletjes op zondagochtend en dan bleef ik in bed liggen, om nog even te denktanken. Dromen over later, over grote heldhaftigheid.
Op de middelbare school waren ze me liever kwijt dan rijk omdat ik altijd kritische vragen stelde. Filosofische vragen waren niet helemaal de bedoeling op een christelijke school. Ik werkte me altijd uit moeilijke situaties, als ik weer eens straf kreeg. Een echt opstandige puber, druk met atletiek en niet een leerling die per se met denken bezig was."
"Ik moest maar eens een echt moeilijk boek gaan lezen, een boek van Fromm, over wat je kunt weten. Ik begreep de helft er niet van, maar ik heb het boek verslonden, alleen al om de prachtige taal. Toen begreep ik dat dat filosofie was en ben dat gaan studeren."
Als je tegen enthousiasme ingaat, verpest je het feestje
Pleidooi tegen enthousiasme
"Ik was gescheiden en in de periode erna voelde ik dat ik een hekel kreeg aan enthousiasme. Over kunst, over muziek, over politieke opvattingen. Als ik enthousiast iets wilde vertellen, dacht ik steeds: 'doe eens effen rustig aan'. Ik nam mezelf niet meer serieus. Er wrong iets, waarom dit ongenoegen. Ik begon mezelf vragen te stellen. Daar is dit boek uit voortgekomen.
"In dit boek duik ik op enthousiasme als probleem. Ik ging op zoek naar redenen en oorzaken. Eerst de fenomenologie, wat zijn de verschijnselen? Er is een bijvoorbeeld een mode aan Ted-talks en die moeten viral gaan. Trending topic zijn is een groot goed in onze tijd."
'We zijn een samenleving zonder god'
"Zelfs hier op de radio moeten we op ons hoede zijn. We zijn een samenleving zonder god; instituten en autoriteiten zijn ongeloofwaardig geworden. We weten ook niet meer of de deskundigen de waarheid vertellen. Dus als ik iets wil overbrengen heb ik alleen maar hartstocht nodig. In mijn hartstocht kun je ook jezelf zin geven. Maar als je daar alleen maar van moet leven, raak je uitgeput.
De coronacrisis toont heel goed aan dat we ook in een autoriteitscrisis zitten
"Ik zie een bepaalde stuurloosheid. De bevlogenheid heeft bijna geen feiten nodig. Bijvoorbeeld het enthousiasme voor Greta Thunberg: zij is zelf meer verbeten, maar wel heel bevlogen en wordt enthousiast onthaald. Als je tegen enthousiasme ingaat, verpest je het feestje. We posten een zwart plaatje vanwege Black Lives Matter zonder dat we echt discussiëren.
"De coronacrisis toont ook heel goed aan dat we ook in een autoriteitscrisis zitten. Iedereen heeft overal verstand van. We volgen deskundigen zolang we dat willen. We willen keiharde antwoorden krijgen, maar die zijn er niet - net als in de filosofie. Dus vinden we gelijkgestemden in onze eigen bubbel en met likes kunnen we heel goed door het leven. Ik pleit voor meer rust en relativering."
