April (26) bracht jaren door in de jeugdgevangenis: wat doet dat met iemand?

Filosoof Sabine Wassenberg bekroop een vreemd gevoel toen ze een bezoek bracht aan een jeugdgevangenis: "Een gewaarwording dat ik mezelf een beetje beter voel. Zij hebben het verpest, dom, en ik ben beter, moreel superieur." Tegelijkertijd vond ze het gevoel misplaatst. Ze vroeg zich af waarom ze zich zo voelde.

Grote uitdaging

April (26) bracht ruim vijf jaar door in de jeugdgevangenis. Ze vond het erg zwaar: "Het is heel traumatiserend, vooral als je zo jong bent, en het is heel eenzaam. Ik heb mij echt jaren eenzaam gevoeld en kamp er nog steeds mee."

Voor haar was terugkeren in de maatschappij een grote uitdaging: "Als je leven zo lang heeft stilgestaan op pauze, dan kan je jezelf ook niet verder ontwikkelen." Ze vervolgt: "Ik was minderjarig toen ik naar binnen ging en werd daar volwassen. Ik kwam als volwassene naar buiten." Ze vertelt dat ze het gevoel heeft veel te hebben gemist. "Je wordt gewoon heel erg overspoelt met verantwoordelijkheden", zegt April. Zo moest ze ineens van alles betalen en voor zichzelf zorgen. "Dat is best lastig."

Kindvriendelijker

Wassenberg stelt dat al het contact dat jongeren in jeugdgevangenissen hebben, in een 'gestrafte setting' plaatsvindt. "Dat is niet een fijne positie om een positief zelfbeeld te ontwikkelen." Als je jongeren daadwerkelijk een betere burger wil maken is het niet het beste systeem, aldus Wassenberg: "Het is denk ik heel destructief om mensen te vernederen, te straffen en te framen dat ze slecht zijn. Dat doet iets met je zelfbeeld"

April vindt het een goed idee om jeugdgevangenissen 'kindvriendelijker' te maken. "Ik denk dat het wat meer huiselijker moet. Het moet meer draaien om perspectief en niet zozeer je leven op pauze zetten."

Strenger straffen?

Meer medeleven zou een goede eerste zet zijn, zegt Wassenberg: "Door in te zien dat wij allemaal in ons leven zijn gerold en dat we er eigenlijk niet zo heel veel aan kunnen doen, dat we zijn geworden wat we zijn geworden, door zo te kijken naar de mens, hebben we veel meer compassie." Ook stelt ze dat we straffen en vernederen moeten loslaten, een misdaad ziet ze als een schreeuw op hulp. "Iemand zegt ermee, 'Ik kan het niet alleen'", zegt Wassenberg.

"Je kunt mensen die de criminaliteit zijn ingerold vergelijken met verslaafden", stelt Wassenberg. "Je moet ze helpen in een kliniek door ze helemaal te omarmen zonder te veroordelen en echt alles op alles zetten om ze op het rechte pad te krijgen." April vindt strenger straffen een slecht idee: "Ik denk dat iedereen in staat is om een fout te maken. Op het moment dat het om hun eigen kind, nichtje of neefje gaat, dat ze er heel anders naar zullen kijken."