'Zelfwoonplicht' moet huisjesmelkers van Amsterdamse huizenmarkt verdrijven

Wethouder Laurens Ivens (SP, bouwen) zegt in Het Parool dat woningen er zijn om in te wonen en niet dienen als verdienmodel. "Ik wil alles op alles zetten om ervoor te zorgen dat Amsterdam een stad blijft waar iedereen kan wonen, ongeacht de dikte van je portemonnee."

"Een mooie en belangrijke ontwikkeling", zegt Gert Jan Bakker van stichting !WOON in Stax&Toine.

Een nieuwe regel in de erfpacht

Ze noemen het in Amsterdam de 'zelfwoonplicht'. De gemeente neemt voor de nieuwe regeling een extra regel op in de erfpachtovereenkomst. Bakker: "Erfpacht betekent dat gemeente eigenaar is van de grond en de koper van de woning. Omdat de gemeente eigenaar is van de grond, kan de gemeente voorwaarden stellen."

Voor nieuwbouwhuizen en te transformeren woningen, staat nu vast in de erfpacht dat de woning bewoond moet worden door de koper. Bakker: "Als je dat niet wilt, kun je niet voldoen aan de erfpachtvoorwaarden en mag je die woning niet kopen."

Bakker: "Het betekent dat de gemeente meer controle heeft over koopwoningen. Ervaring leert dat koopwoningen veel naar beleggers gaan en die woningen vervolgens voor grof geld verhuren aan vier of vijf mensen."

Gesjoemel

Met de nieuwe regel wil de gemeente juist de beleggers van de markt af drukken en hoopt dat daardoor meer gezinnen in aanmerking komen voor het kopen van een woning. Bakker: "Anders gaat de stad onder aan hun eigen succes."

Wel zijn er een paar uitzonderingen wat betreft het verhuren van de woningen. Zo mogen kopers hun huis wel voor onbepaalde tijd verhuren aan naaste familieleden en bij een verblijf in het buitenland. Ook mag een huis worden aangeboden als sociale of middeldure huurwoning (tot 1027 euro per maand).

Maar gaat dat niet alsnog zorgen voor gesjoemel met de woningen? Bakker: "Er wordt al veel gesjoemeld. Je ziet het met Airbnb. Daar voert Amsterdam al jaren strijd tegen, maar toch zijn er nog duizenden. Onderverhuur gebeurt ook nog steeds, maar als je de regels niet hebt, kan je ook niet optreden."

Met de nieuwe regeling kan de gemeente zodra zij signalen krijgt dat er een huisjesmelker in het bezit is van een nieuwbouwwoning tenminste wel optreden. "Op dit moment kan de gemeente niks, dus het is in ieder geval een stap in de goede richting", zegt Bakker.

Den Haag moet ingrijpen

Aan de bestaande woningen die momenteel duur verhuurd worden door beleggers, kan de gemeente helaas nog niks doen. Bakker: "De gemeente kan de erfpacht voor bestaande woningen niet zomaar aanpassen."

Als iemand een woning heeft in de stad, wil verhuren en het valt binnen de vrije sector, kan het verhuurd worden voor de prijs die iemand biedt. "De gemeente kan het tegenhouden, maar doet dat vanwege woningnood onder studenten niet", zegt Bakker.

Volgens Bakker moeten we om dit tegen te gaan kijken naar het Haagse beleid. "Met drie kabinetten Rutte is de volkshuisvesting afgeschaft en heeft de markt haar intrede gedaan de woningmarkt. De overheid trok zich terug en als je het aan de markt overlaat, wordt het duur."

Voorheen kon je dan nog naar de huurcommissie, was er een stelsel waar een maximale huurprijs uit voortkwam en werd je huur verlaagd wanneer je teveel betaalde. Maar ook die huurprijsbescherming is gevallen. Bakker: "Zolang Den Haag niets aan de wetgeving van de woningmarkt doet en de woningnood blijft, kunnen beleggers hoge huurprijzen vragen en wordt dit probleem niet opgelost."

Stax&Toine

Het middagmagazine Stax&Toine hoor je van maandag tot en met donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur. Dionne Stax en Toine van Peperstraten nemen de luisteraar op een ontspannen eigenzinnige manier mee door het nieuws van de dag en spreken met gasten die iets bijzonders gaan doen. Muziek en lifestyle spelen een belangrijke rol in het programma.