Haga Sophia wordt opnieuw gebruikt als moskee

"De Haga Sophia is voor hen altijd een moskee gebleven, ook toen het een museum werd. Dat is een pijnpunt gebleven. Er is veel protest geweest, er zijn acties gevoerd om van de Haga Sophia weer een moskee te maken en dat is nu eindelijk gebeurd", zegt correspondent Mitra Nazar in Nieuws en Co. Zij was er vandaag bij in Istanbul.

Mensen van overal

Dit is een bijzonder moment voor heel wat mensen, merkte Nazar op: "Zelfs mensen uit de UK en Nederland zijn er vandaag bij. Dit is een historische gebeurtenis voor hun religie en dat willen die mensen niet missen." Ze sprak ook met een Nederlander in Istanbul die dit moment wilde meemaken: "Het is niet alleen van de moslims, iedereen is hier welkom. Maar ik denk wel dat Erdogan het recht heeft om mensen hier te laten bidden."

Erdogan

Bij het eerste vrijdaggebed in het wereldberoemde gebouw zijn president Erdogan en talloze Turkse politici aanwezig. Erdogan las zelf enkele verzen uit de koran voor. De christelijke afbeeldingen worden tijdens de islamitische gebeden met gordijnen afgedekt.

Gisteravond bracht president Erdogan ook al een bezoek aan het wereldberoemde gebouw. Hij onthulde daarbij een plaquette waarop in marmer staat gebeiteld dat de Hagia Sophia een moskee is.

Jarenlange droom van conservatieven

De Hagia Sophia werd in de zesde eeuw na Christus gebouwd als kathedraal van Constantinopel in het toenmalige Byzantijnse Rijk. Na de val van de stad in 1453 maakten de Ottomanen er een moskee van. Onder Mustafa Kemal Atatürk, die de Turkse staat seculier verklaarde en moderniseerde, werd het enorme en gezichtsbepalende bouwwerk een museum.

Conservatieve Turken, onder wie president Erdogan, drongen er al jaren op aan dat het museum weer een moskee moest worden. Een religieuze groep spande in 2016 een rechtszaak aan om dit te bereiken en werd twee weken geleden in het gelijk gesteld. Na het vonnis tekende Erdogan meteen een decreet om de status van het gebouw te veranderen.

"Openlijke provocatie"

De uitspraak leidde tot verontwaardiging, voornamelijk in christelijk-orthodoxe landen. De Griekse minister van Cultuur sprak van een "openlijke provocatie" van de hele beschaafde wereld. De Russisch-orthodoxe Kerk zei het besluit te betreuren en vreest dat de wijziging verdeeldheid in de hand werkt. Ook VN-organisatie Unesco betreurt de nieuwe functie van het werelderfgoed.

Gisteren belden de Russische president Poetin en de Griekse premier Mitsotakis met elkaar om zich gezamenlijk uit te spreken voor het behoud van de Hagia Sophia als "prestatie van de hele mensheid".

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.